In Flevoland vind je een van de jongste Nationale Parken van Nederland: Nationaal Park Nieuw Land. Het gebied bestaat uit de Oostvaardersplassen, de Marker Wadden, het Markermeer en de Lepelaarplassen. Samen vormen ze een bijzonder natuurgebied dat grotendeels door mensenhanden is gemaakt. Tijdens mijn bezoek bleef ik vooral hangen bij één plek: de Oostvaardersplassen, inmiddels het beroemdste stukje natuur van deze polder.
Over de Oostvaardersplassen zijn verschillende documentaires gemaakt, die de bekendheid van het gebied een enorme boost hebben gegeven. En dat is wat mij betreft helemaal terecht. Ik vertel je alles over mijn bezoek en waarom ik onder de indruk ben van dit unieke stukje Nederland.
Tijdens mijn allereerste bezoek aan dit gebied stap ik om 07:00u samen met een kleine groep natuurliefhebbers het gebied in, onder leiding van een boswachter. Dit is de start van de zogenoemde Vroege Vogelwandeling. Terwijl de zon langzaam opkomt, ontwaakt ook de flora en fauna in het park. De eerste stralen licht komen langzaam door de struiken en zonnestralen glinsteren op het water. Het voelt bijna alsof je even onderdeel bent van een natuurdocumentaire. Je hoort de kikkers kwaken en de vogels tsjirpen. Een magisch moment waardoor ik de lange nachtelijke rit al snel ben vergeten.
Een wandeling met een boswachter is een aanrader: hij (of zij) kent bijna elk geluid, elk spoor en elke vogel die zich laat zien. Wist je dat van de ruim 500 vogelsoorten die in Nederland voorkomen, er maar liefst 339 soorten in dit nationale park zijn gezien? Geen wonder dat je hier regelmatig natuurfotografen tegenkomt die hopen dat ene shot van een zeearend, lepelaar of roerdomp te maken. Dat was tijdens ons bezoek niet anders. Ook deze mensen staan vroeg op om te genieten van de natuur. En ik kan ze geen ongelijk geven.
Een van de mooiste momenten van de wandeling was toen we een enorme kudde konikpaarden zagen grazen. De wilde paarden zijn indrukwekkend: ze zijn tot wel twintig keer sterker dan een gemiddeld gedomesticeerd paard. Prachtig om te zien, maar houd wel afstand. De dieren zijn gewend aan mensen, maar blijven onvoorspelbaar. En als ik onze gids mag geloven, wil je er alles aan doen om te voorkomen dat zo’n paard je trapt omdat je per ongeluk in de weg staat.
Vanaf een van de uitkijktorens spotten we een vos en talloze vogels: lepelaars, verschillende roofvogels en zelfs meerdere zeearenden. Ook kwamen we verderop een groep heckrunderen tegen, de grote grazers die samen met de paarden zorgen voor het open karakter van de vlakte. Helaas hebben we de edelherten niet gezien, dus een goede reden om nog eens terug te gaan.
Het bijzondere van zo vroeg in de ochtend wandelen, is dat je het gevoel hebt dat je het park met de dieren deelt. Je hoort de stilte, maar ziet tegelijk hoe het gebied tot leven komt. En dat krijg je tijdens zonsopkomst misschien wel extra goed mee.
De Oostvaardersplassen zijn eigenlijk een gelukkig toeval. Toen in de jaren ’60 de Flevopolder werd drooggelegd, was het plan om hier een industriegebied te bouwen. Maar doordat een deel van de bodem nat bleef, ontstond er moeras. Dat moeras bleek al snel een paradijs voor vogels te zijn. Zo werd de geplande haven omgetoverd tot een natuurgebied.
Tegenwoordig is het gebied ongeveer 56 km² groot en een van de bekendste vogelgebieden van Europa. Samen met de omliggende gebieden vormt het dus Nationaal Park Nieuw Land: natuur die letterlijk door mensen is gemaakt, maar waar de natuur nu volledig de regie heeft. Een groot deel van het park is aangewezen als Natura 2000-gebied.
Bezoekers kunnen de Oostvaardersplassen op verschillende manieren ontdekken. Er zijn meerdere wandelroutes en uitkijkpunten, zoals de uitkijktoren bij de Jan van den Boschweg of de observatiehutten langs het water. Bij vogelkijkhut De Zeearend zagen wij vossen en zeearenden (een toepasselijke naam dus). Je kunt vanaf beide bezoekerscentra (Lelystad en Almere) korte wandelingen maken van een paar kilometer, maar ook langere tochten. Het gebied is behoorlijk gevarieerd: open vlaktes, moeras, bosranden en waterplassen wisselen elkaar af.
Ga je mee met een georganiseerde wandeling, zoals ik deed tijdens de Vroege Vogelwandeling, dan beleef je het park nog intenser. Het is een ervaring die ik iedereen kan aanraden, al moet je er dus wel je wekker vroeg voor zetten.
De Oostvaardersplassen laten zien hoe magisch Nederlandse natuur kan zijn. Het is een gebied waar je oog in oog staat met wilde paarden, waar zeearenden rondcirkelen en waar je het gevoel krijgt dat de natuur nog vrij spel heeft.
Een Vroege Vogelwandeling is wat mij betreft de mooiste manier om dit gebied te ervaren: magisch licht, ontwakende dieren en een boswachter die je meeneemt in de verhalen van de natuur in dit gebied. Nationaal Park Nieuw Land is misschien jong, maar voelt tijdloos. Hier moet je een keer geweest zijn!
Meer weten over Nationaal Park Nieuw Land? Neem een kijkje op de site!