Een jetlag kan het begin van je vakantie behoorlijk verpesten. Door een flink tijdverschil na een lange vlucht kan het wel even duren voordat je goed in je nieuwe ritme zit. En soms kan een jetlag nog dagen door sluimeren en hinderlijk zijn. De impact van een jetlag is voor iedereen verschillend. De een heeft er meer last van dan de ander. Wil je er zo min mogelijk last van hebben, dan zijn er een aantal dingen die je kunt doen om ‘de schade te beperken’.
De afgelopen tien jaar heb ik heel veel gereisd en heb regelmatig met flinke tijdverschillen te maken gehad. Met deze trucjes kan ik altijd goed omgaan met een jetlag en ben ik vrij snel gewend aan een nieuw ritme. Het maakt me eerlijk gezegd ook niet uit of ik naar het oosten of westen reis: in beide richtingen kun je de gevolgen van een jetlag goed
Er is sprake van een jetlag als je biologische klok niet gelijk loopt met de lokale tijd doordat je een lange vlucht hebt genomen. Door een jetlag kun je moe en prikkelbaar zijn en je kunt er klachten als hoofdpijn van krijgen. Dat je last hebt van een jetlag is heel normaal, want de mens is gemaakt om in een vast ritme te leven. Maar gelukkig kun je je lichaam ook weer heel snel laten wennen aan een nieuw ritme. Deze tips kun je in zo’n geval goed gebruiken.
De belangrijkste tip om zo min mogelijk last te hebben van een jetlag is om niet meer toe te geven aan je oude ritme. Zodra je aankomt op de plaats van bestemming is het slim om meteen in het nieuwe ritme stappen. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Wat bij mij altijd heel goed helpt is om meteen iets te gaan doen. Afgelopen zomer reisde ik naar Las Vegas en dan heb je te maken met een tijdverschil van negen uur. Natuurlijk ben je daar niet in één nacht aan gewend, want negen uur is wel heel veel, maar toch helpt het om meteen in de Vegas-tijdzone in te stappen. Ook al was het voor mijn gevoel al midden in de nacht, toch gingen we even lekker zwemmen, een cocktail drinken en uit eten. Echt honger heb je dan niet, maar omdat je gaat eten en drinken krijg je nieuwe energie en is het heel gemakkelijk om wakker te blijven. Wat je absoluut niet moet doen is op bed gaan liggen, want dat is funest. Dan val je meteen in slaap en heb je nog veel langer last van de jetlag. Dus probeer zo actief mogelijk te blijven en ver weg te blijven van je hotelkamer door iets te gaan doen.
Probeer wakker te blijven tot het op je nieuwe bestemming minimaal tien uur ’s avonds is. Wanneer je dan gaat slapen, ben je zó moe dat je wellicht een uur of acht slaapt. Wanneer je wakker wordt zit je nagenoeg meteen goed in je nieuwe ritme. Wanneer je naar een zonnestemming bent gereisd zal het overigens wat makkelijker gaan omdat zonlicht je wakker kan houden.
Wat ook heel goed helpt is om niet steeds terug te rekenen naar de tijd die het in Nederland is. Soms kan dat wel handig zijn, als je bijvoorbeeld naar huis wil bellen, maar als het gaat om slapen moet je dat zeker niet doen. Een jetlag zit ook een beetje tussen de oren. Wanneer je maar bezig blijft met hoe laat het in Nederland is, word je vanzelf moe en dat wil je juist niet. Je horloge op de nieuwe tijd instellen op het moment dat je het vliegtuig instapt wil ook nog wel helpen.
Belangrijk om een jetlag tegen te gaan is slaap pakken op de momenten dat het kán. In het vliegtuig bijvoorbeeld, dan heb je in principe toch niets te doen. Een hoop mensen balen als ze een nachtvlucht hebben, want die doen geen oog dicht in het vliegtuig. Ik ben wat dat betreft de meest ongezellige persoon ooit om naast je te hebben, want ik kan prima slapen in het vliegtuig. Al moet ik wel zeggen dat ik er wat hulpmiddelen voor meeneem. Maar als ze voor mij werken, doen ze dat wellicht voor jou ook.
Het is de kunst om een situatie na te bootsen die je thuis ook in je bed hebt. Comfortabel liggen zit er in het vliegtuig – tenzij je business class reist – vaak niet bij en dus moet je een beetje improviseren. Ik probeer zoveel mogelijk dingen te doen die lijken op thuis. Trek comfortabele kleding aan (een joggingpak met capuchon is echt perfect) en neem een nekkussen mee. Ik poets altijd mijn tanden voor ik ga slapen in het vliegtuig, doe oordoppen in en een oogmasker op. Zo is het enigszins donker en stil om me heen en dan is het een kwestie van een manier vinden waarop je lekker ligt. Ik neem altijd een stoel aan het raam zodat er niemand is die me kan storen tijdens het slapen omdat ‘ie er langs moet. Wat ook kan helpen is een kopje slaap lekker-thee met een paar pilletjes melatonine. Daar word je slaperig van hopelijk zal het slapen zo lukken. Vliegsokken (of compressiesokken) zijn ook nog een aanrader: die zorgen voor goede bloedsomloop in je benen terwijl je slaapt (Herzog en Stox zijn goede merken). En vergis je trouwens niet: business class reizen is dan misschien wel super comfortabel, maar aan de jetlag zelf verandert dat helemaal niets.
Door een jetlag kun je uitgedroogd raken omdat je lichaam moet wennen aan je nieuwe ritme. En ook de droge lucht in een vliegtuig zorgt voor uitdroging. Daarom is het slim om tijdens de reis koffie en alcohol te vermijden, die verergeren dat alleen maar. Wat wel slim is, is om veel water te drinken. Dat extra vocht kun je goed gebruiken. Ook tijdens de eerste dagen na aankomst is het goed om extra water te drinken. Gelukkig kun je in een vliegtuig altijd volop water krijgen, ongeacht de luchtvaartmaatschappij waar je mee vliegt.
Over eten en een jetlag worden veel verschillende dingen gezegd. Ik denk dat het slim is om te eten zoals je in je nieuwe ritme ook zou eten. Stel je voor dat je naar Azië vliegt en een nachtvlucht hebt. Dat wil zeggen: voor jou is het nog dag, maar als je aankomt is het ochtend en ben je dus de nacht kwijt. Dan is het slim om een poging te doen om te slapen in het vliegtuig en dus niets te eten. Daar krijg je alleen maar nieuwe energie van en dat zal de jetlag verergeren. Heb je toch enorme honger, pak dan licht verteerbare dingen en geen zware maaltijden. Reis je de andere kant op, bijvoorbeeld naar Noord-Amerika, dan is het juist slim om te blijven eten tijdens de reis want daardoor blijf je wakker en dat komt je jetlag ten goede.
© anyaberkut – Adobe Stock