Als het gaat om duurzaamheid en toerisme, wordt er vaak met een wijzend vingertje naar de wintersport gezwaaid. Omdat daar de klimaatverandering extra goed zichtbaar is – vanwege de smeltende gletsjers, kortere seizoenen en een stijgende sneeuwgrens – is de algemene perceptie dat wintersport niet goed is voor de opwarming van de aarde. Nu zijn er veel dingen niet goed voor de aarde, en toerisme speelt daar zeker een rol in, maar als het gaat om duurzaamheid en wintersport moet er zeker ook gekeken worden naar de inspanningen die worden geleverd om deze impact te verminderen. De Zwitserse wintersportbestemming Flims-Laax-Falera is wat dat betreft een heel goed voorbeeld. Sterker nog: zij trekken de duurzaamheidskar.
In Laax in Graubünden, Zwitserland pakken ze het namelijk op een unieke manier aan. Daar is duurzaamheid geen trendwoord van de jaren ’20, maar een thema dat al een dikke 12 jaar bovenaan op de agenda staat. Het codewoord hier is ‘Greenstyle’, hun antwoord op de wereldwijde uitdagingen op klimaatverandering, dat zelfs is samengevat in een boek (dat je hier online kunt inzien). Ik sprak hierover met Reto Fry, de schrijver van dit boek.
Goed om te weten is dat het skigebied van Flims, Laax en Falera wordt geëxploiteerd door de Weisse Arena Gruppe, en dat maakt de aanpak al iets anders dan in andere skigebieden, omdat er simpelweg een bedrijf achter zit.
Het doel van de Weisse Arena Gruppe is dat iedereen die hier op vakantie gaat, dat met een schoon geweten kan doen. Natuurlijk ligt een deel van de oplossing in individuele aanpassingen, maar door een wintersportbestemming te faciliteren die er álles aan doet om zo duurzaam mogelijk te functioneren, wordt het de vakantieganger hier wel een heel stuk makkelijker gemaakt.
Laax leeft van het wintertoerisme – ruim 90 procent van de vakantiegangers komt om te skiën. In de zomer is het hier haast uitgestorven (noteer dat dus meteen even, voor wie nog een zomerse geheimtip in de Alpen zoekt). Vandaar ook dat de aanpak vooral draait om duurzaamheid in de winter.
Het pakket aan maatregelen dat hier op tafel ligt is zo breed als maar kan. Iedere aspect wordt aangepakt, hoe klein ook. Met als doel het volgende decennium in te gaan als een 100 procent duurzame wintersportbestemming.
Een groot deel van de CO2-uitstoot tijdens een wintersportvakantie wordt uitgestoten tijdens de reis zelf. Daar ligt een individuele verantwoordelijkheid om die reis zo schoon mogelijk af te leggen: en dat doe je het eenvoudigst door elektrisch te rijden. Er is in Laax dan ook flink geïnvesteerd in laadpalen. Opladen op locatie is geen enkel probleem.
Mobiliteit in de regio is op orde. De drie dorpen (Flims, Laax en Falera) zijn met elkaar verbonden met een skibus en het is natuurlijk veel beter om die te gebruiken dan om je eigen auto te pakken. Uiteindelijk wordt alles hier elektrisch.
Alle skiliften draaien hier op dit moment al op groene energie. Er is zelfs al een elektrische pistenbully die het skigebied prepareert en daar komen er in de toekomst nog meer van.
Er wordt op dit moment ook gebouwd aan nieuwe bergstations en dat wordt – daar waar het kan – uitsluitend gedaan met hout uit de regio. Alles wat met hout gedaan kan worden (in plaats van beton) wordt lokaal hout. Dat zie je ook terug in de nieuwere berghutten, restaurants en hotels.
In de berghutten staan bijna uitsluitend lokale gerechten (met lokale ingrediënten) op de kaart, wat veel beter is dan voedsel wat een lange reis heeft afgelegd. Graubünden heeft veel specialiteiten zoals Pizokel, Capuns en Bündner Gerstensuppe en die kom je hier dan ook overal tegen. Net als raclette en kaasfondue natuurlijk. Het restaurant van het hotel waar wij sliepen (het toffe Riders Hotel) is zelfs volledig vegetarisch.
Ook in Laax weten ze dat er veel zonne-energie nodig is om het hele skigebied – en de dorpen – te laten functioneren op alleen deze energiebron. Het probleem was echter lange tijd dat er niet voldoende daken beschikbaar zijn om vol te leggen, omdat er te weinig bebouwing is. Daarom komt er op de Vorabgletsjer een speciaal veld met zonnepanelen, grotendeels gesubsidieerd door de Zwitserse overheid. Daar wordt op dit moment al aan gewerkt. In 2025 moet het al minimaal 10 procent van de totale energiebehoefte opleveren en in 2026 is het helemaal gereed en voor 100 procent verantwoordelijk voor alle energie van de Weisse Arena Gruppe. Goed om te weten: ook dit is gedaan in samenspraak met de bewoners van het gebied, die in overgrote meerderheid achter dit idee staan.
Dat zal Flims-Laax het eerste zelfvoorzienende skigebied in de Alpen maken en daarmee een voorbeeld zijn voor andere wintersportbestemmingen. En wat jij als wintersporter vooral moet weten is dat je hier met een gerust, groen hart op vakantie kunt gaan. Als je dan maar wel zelf zorgt voor een schone reis er naartoe.