Røros ligt verscholen in het binnenland van Noorwegen, niet ver van de grens met Zweden. Het is geen onontdekt dorpje, want UNESCO zette het al in de jaren ’80 op de Werelderfgoedlijst, maar aankomen in Røros voelt alsof je een sprookje binnen wandelt, alsof de tijd hier heeft stilgestaan. Kleurrijke houten huisjes met wit besneeuwde daken. Paard en wagen komen met ringelende bellen voorbij. Overal waar je kijkt is het wit en ieder huisje ziet eruit alsof jij er wilt wonen. Een dorpje uit een winters sprookje.
Eigenijk is het best bijzonder dat er mensen wonen in Røros, want het kan hier ongelofelijk koud worden. Het record staat op zo’n 50 graden onder nul, maar gemiddeld is het hier in de winter min 30. De reden dat Røros toch bewoond is, heeft te maken met de geschiedenis van her dorpje. Lang geleden werd hier koper in de grond ontdekt en dat bleek de jackpot te zijn. Inmiddels staat Røros en de omgeving om de mijnhistorie van dit gebied op de lijst met Werelderfgoed van UNESCO.
Om er te komen moet je dus een flinke reis afleggen, want ook over de weg ben je vanuit Trondheim (de dichtst bijzijnde grote stad) een kleine drie uur onderweg, maar het leuke is dat de reis zelf al een bijzondere ervaring op zich is.
Boegbeeld van Røros is natuurlijk de markante kerk die vanaf bijna ieder plekje in het dorp goed te zien is. Het was een cadeau van de mijnbazen aan de bewoners van het dorp, met precies evenveel zitplaatsen als er destijds bewoners waren. Vanbuiten en vanbinnen leuk om te zien, maar het echte leuke deel van Røros zijn natuurlijk de kleine straatjes downtown. Achter ieder deurtje schuilt iets bijzonders: een winkel met warme kleding of woonaccessoires, een koffiebarretje om even lekker op te warmen met warme chocolademelk of misschien stap je wel een Noors café binnen. Wie ooit de films van Pippi Langkous heeft gezien, zal één van de straatjes misschien wel herkennen. Niet alle houten huisjes in het dorp zijn bewoond, maar voor de meeste ramen hangt een kerstster en dus is er leven binnenshuis.
Het mijnmuseum
Lange tijd werd het leven in dit gebied volledig in beslag genomen door de kopermijnen. In het museum, midden in het oude centrum, kun je nog iets leren over deze tijd. Je ziet hoe ongelofelijk zwaar de mijnwerkers het hier hebben gehad, want er moest keihard gewerkt worden onder barre omstandigheden. Het hoort bij de geschiedenis van Røros en is een bezoek meer dan waard!
Sprookjesachtige kerstmarkt
Zo vlak voor de kerst krijgt het toch al sprookjesachtige Røros nog even wat extra's: begin december wordt hier voor een paar dagen een kerstmarkt opgebouwd. De Julemarked heet dat in het Noors, die onwijs veel toeristen (zowel lokaal als internationaal) trekt. Op zondag is de kerstmarkt in Røros wat rustiger en dan slenteren wij er overheen. Je vindt er veel kraampjes met lekkere dingen, handgemaakte warme kleding (mutsen, sjaals, sokken) en natuurlijk kerstversiering. En op veel plaatsen wordt een vuurtje gestookt, want het is inmiddels al een paar uur donker en dan is het behoorlijk koud hier.
Mocht je trouwens een glaasje glühwein (glögg in het Noors) willen bestellen op een Noorse kerstmarkt, houd er dan wel rekening mee dat de Noren op straat geen alcohol mogen drinken en het dus alcoholvrij is ;-)
In de winter wordt het hier natuurlijk ontzettend vroeg donker en laat licht. De winterse dagen hier in Noorwegen zijn dus vrij kort, maar met de lampjes, kerstbomen met verlichting is het eigenlijk best wel fijn dat het hier vroeg donker is. Wie nog niet in de kerstsfeer zat, komt er hier meteen in! En alsof het sprookje nog niet compleet was, worden we 's avonds ook nog opgehaald door paard en wagen om met brandende fakkels en belletjes door de romantische straatjes van Røros te rijden. Het is het ultieme kerstgevoel met een enorme dosis romantiek!
Lekkerste deken ooit!
Maar Røros heeft meer dan alleen koper. In Noorwegen vind je natuurlijk heel veel schapen en van het wol van de Noorse schapen maken ze hier dekens, plaids en sierkussens onder het label Røros Tweed. De dame in de winkel die ze verkoopt vertelt me dat het traditie is dat kinderen in dit dorpje van hun ouders zo'n fijn deken krijgen als ze klein zijn. Wanneer ze dan later het huis uitgaan en ze mogen iets meenemen uit de ouderlijke woning, dan kiezen ze altijd voor dat deken. Ze gaan dus een leven lang mee, dat is wat ze eigenlijk wil zeggen. En zo'n verhaal moet er ook wel bij als verkoopargument, want ze zijn behoorlijk kostbaar, maar oh wat ben ik er blij mee!
Hoe kom je er?
Je kunt natuurlijk een auto huren en gaan roadtrippen in Noorwegen, want daarvoor is dit het land bij uitstek. En Røros ligt nogal afgelegen, dus waarschijnlijk zie je niet zo heel veel handige manieren om er te komen dan met de auto. Maar dat is niet helemaal waar, want de leukste manier om er te komen is met de trein! Wij stapten in in Trondheim en dan ben je wel een paar uur onderweg om er te komen, maar daar ga je geen seconde spijt van krijgen. Het is ook meteen een van de mooiste treinreizen die ik ooit gemaakt hebt, ieder uitzicht kan rechtstreeks op een ansichtkaart. Ik weet niet hoe het uitzicht in de zomer is, maar in de winter is het fenomenaal. Je raast langt wit besneeuwde bergen, uitgestrekte witte vlaktes, kleine dorpjes en rivieren en komt dan dus als klap op de vuurpijl aan in een sprookjesachtig dorp. Leuker dan dit gaat het niet worden denk ik!Dat Noren ongelofelijk gastvrij zijn blijkt wanneer de conducteur zichzelf opoffert om naast de machinist plaats te nemen om voor mij foto’s van het uitzicht te maken, al was dat mogelijk ook eigenbelang want het uitzicht is prachtig!
Tips voor Røros
Ga je ook van winter in dit fijne dorpje genieten, dan zijn hier nog wat leuke tips om lekker en gezellig te eten en drinken in Røros!
- Frøyas Hus: na een paar uur in de frisse buitenlucht ben je echt wel toe aan een kop thee of warme chocolademelk. Ga daarvoor naar Frøyas Hus en neem er de (glutenvrije) snickerstaart bij, die is zó lekker!. Je kunt er ook buiten in de tuin bij het haardvuur zittten.
- Gek op bier? Bij Berkel & Bar vind je in Vertshuset Røros, een piepkleine brouwerij waar ze dus zelf bier maken én meer dan 1.500 soorten bier schenken (waaronder natuurlijk een hoop lokale bieren). Beneden in de kelder kun je een bierproeverij doen.
- Bij Solheim Pensjonat - waar je kunt eten en slapen - wandel je zo de jaren ’60 binnen en je voelt je er meteen thuis. Dat was ook de bedoeling van de vijf dames die deze plek runnen: je een huiskamergevoel geven, alsof je bij je Oma komt eten en logeren. Mission accomplished!
Marloes is editor in chief van DutchCowboys en Travelvalley. Auteur van het boek Bucketlist Reizen. Ze is gek op schrijven, reizen en hardlopen....
