Iedereen is wel iemand verloren: een familielid, vriend of partner wiens overlijden voor veel verdriet heeft gezorgd. Om dat verdriet draaglijker te maken hebben ze in Mexico een speciale feestdag bedacht: Día de los Muertos: de dag van de doden. Día de los Muertos is een eeuwenoude traditie en vindt ieder jaar plaats op 1 en 2 november, op de dagen dat Christenen Allerheiligen en Allerzielen vieren. Voor korte tijd komen de doden tevoorschijn uit hun graf en komen weer even terug op aarde, om feest te vieren met iedereen die leeft. Dat gaat gepaard met vooral veel eten, drank, dansen en muziek. En hoewel de Día de los Muertos misschien als een vreemd feest klinkt, is het juist een hele mooie en bijzondere traditie. Het is dan ook een van de belangrijkste volksfeesten van Mexico, en zeker eentje om ooit zelf een keer mee te maken!
In Mexico gelooft men dat de doden dus terug kunnen keren naar aarde. De zielen van kinderen komen terug op 1 november en die van volwassenen op 2 november.
In aanloop naar de dag van de doden worden op het kerkhof de graven van overledenen schoongemaakt en extra mooi versierd, maar ook wordt er in huis een soort altaar gebouwd waar Mexicanen hun dierbaren kunnen eren. Dat doen ze door het lievelingseten van de overledene klaar te maken en kaarsen te branden, maar ook door het altaar te versieren met bloemen en foto’s. Er wordt geloofd dat de doden zichzelf niet meer herkennen en dat nabestaanden hen moeten helpen met foto’s om ze te laten zien hoe zij er ooit uit hebben gezien.
Hoewel Día de los Muertos rondom Halloween gevierd wordt (Halloween is op 31 oktober), hebben de twee feesten niets met elkaar te maken. Er zijn overeenkomsten, want beide feesten hebben te maken met doden die terug komen op aarde, alleen is Halloween enigszins spooky en is het feest in Mexico juist heel vrolijk.
Op 1 en 2 november is het écht feest in Mexico, want Día de los Muertos wordt uitbundig gevierd. Graven worden versierd en er wordt letterlijk óp het kerkhof gedanst. Maar er is op deze dagen nog veel meer te doen.
Zo worden de straten versierd met tapijten en bloemen, zodat de doden de weg vanaf het kerkhof naar hun huis terug kunnen vinden. Sommigen zijn al jaren geleden overleden en “kunnen dus mogelijk zelf hun huis niet meer vinden”. Daarvoor wordt de cempasúchil gebruikt, een opvallende oranjekleurige bloem die de doden makkelijk zouden kunnen herkennen. Er wordt pan de muerto – dodenbrood – gemaakt, een brioche-achtig broodje dat massaal gegeten wordt, maar wat ook op een feestelijke manier versierd wordt: het moet zoveel mogelijk op een skelet lijken.
Maar Día de los Muertos associeren wij vooral met mensen die zich schminken als skelet. In veel steden worden paraden gehouden, waarin men verkleed als skelet en met grote praalwagens door de straten trekt. Het is een beetje het carnaval van Brazilië, want er is volop muziek, de mensen zijn uitbundig gekleed en dansen op straat.
Skeletten en schedels zijn namelijk dé symbolen van de Día de los Muertos en die zie je op 1 en 2 november overal in Mexico. Eigenlijk alles staat op deze dagen namelijk in het teken van de dood en skeletten. Het snoep dat gegeten wordt is in de vorm van een skelet en ook dames gaan gekleed als de populairste skelet van allemaal: Catrina.
La Catrina is een deftige dame met een hoed, veel kleur en bloemen, maar wel met het gezicht van en skelet. Het is een eeuw geleden bedacht als satire, maar inmiddels is dit precies de manier zoals vrouwen zich op de dag van de doden kleden. Klokslag middernacht is het feest afgelopen en keren de doden weer terug naar het hiernamaals. En gelukkig zijn er dan nog wel de foto’s….
Foto header: © javarman – Adobe Stock