Rijeka is dit jaar één van de twee Culturele Hoofdsteden van Europa. Met de slogan ‘Haven van Diversiteit’ zet de derde stad van Kroatië zich in één klap op de kaart als toeristische hotspot. Waar de stad vooral bekend staat als havenstad, ligt dit jaar de nadruk op de vrijgevochten sfeer die er heerst. De haven en (grotendeels voormalige) industrie geven de stad een rauw randje wat voor een interessante culturele mix zorgt. Tel daar de ligging in het hart van de schilderachtige Kvarnerbaai aan de Adriatische Zee bij op en je hebt een aantrekkelijke stop voor tijdens een bezoek aan deze regio te pakken. Wij bezochten Rijeka in februari – de maand dat de stad haar jaar als Culturele Hoofdstad officieel opende met het Rijeka carnaval – en dit is onze ervaring.
Wat direct opvalt wanneer je Rijeka bezoekt, is het industriële karakter van de stad. Waar de meeste plaatsen in de Kvarnerbaai nostalgische herinneringen oproepen aan het extravagante leven in de tijd van Oostenrijk-Hongarije, doemen aan de rand van Rijeka industrie en grootschalige woongebouwen uit de communistische jaren 60 op.
Laat je echter niet afschrikken door dit ruwe welkom. Dit is namelijk ook de stad die landelijk gezien als katalysator voor verandering en modernisering functioneert. Zo zijn hier de Kroatische bewegingen voor lhbt- en abortusrechten gestart. Daarnaast beschikken de stoplichten in het oude centrum van de stad over een wachtende en overstekende vrouw om een vuist te maken tegen geweld tegen vrouwen over de hele wereld. Maar ook new wave punk en rockmuziek is via Rijeka in dit deel van Europa populair geworden.
Het grootste deel van de industrie heeft in de afgelopen jaren een nieuwe bestemming gekregen, vaak gerelateerd aan cultuur. Denk hierbij niet alleen aan musea, maar ook aan theaters, bibliotheken en andere culturele hotspots. Hoewel de transformatie van Rijeka als Culturele Hoofdstad nog in volle gang is, kunnen cultuurliefhebbers er nu al hun hart ophalen. Zo is het Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst na een uitvoerige restauratie weer geopend en kunnen computer- en gameliefhebbers hun jeugd herleven bij het Peek & Poke Museum.
Met de kleurrijke straatkunst en historische architectuur in het centrum, de opening van steeds meer culturele centra en alle evenementen die voor 2020 op het programma staan, kun je niet meer om het culturele aanbod van Rijeka heen. Benieuwd wat Rijeka tijdens haar jaar als Culturele Hoofdstad van Europa te bieden heeft? Bekijk dan hier het programma van Rijeka 2020.
Buitenom het culturele aanbod is Rijeka vooral een stad waarin geleefd wordt. En dat doen ze hier in het levendige hart van de Kvarnerbaai heel goed. Het centrum is klein, maar barst van de gezellige barretjes en kroegen. In deze stad heerst een echte terrascultuur. Wanneer mensen hier naar het terras gaan, hebben ze al snel meer tafels nodig om alle bekenden die voorbij komen aan te zetten. Hier is het motto: hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Laat je meevoeren op het ritme van de stad om er optimaal van te genieten.
De leukste bars en restaurants vind je in kleine zijstraatjes van de Korzo, de hoofdstraat van de stad. Maar ook de achterliggende pleintjes, Trg genaamd, staan vol met gezellige terrassen om de hele avond te borrelen. Met een beetje geluk wordt er live muziek gespeeld waarop je kunt zingen en dansen tot je schor bent en de blaren op je voeten staan.
Ook op de terrassen aan het water bij de Riva is het goed toeven in de zon. Wandel samen met de locals over de golfbreker Molo Longo en geniet vervolgens van een lokaal glas bier of wijn op een van de terrassen aan het water. Vraag naar een witte wijn uit de Kvarner regio en de kans is groot dat je een heerlijk glas koude žlahtina krijgt. Ben je een echte wijnliefhebber? Binnen veertig minuten vanuit het centrum van de stad sta je in het wijngebied van Kvarner. Hier leer je meer over de wijnen uit de streek tijdens een bezoek aan een van de vele wijnhuizen. Uiteraard moet er ook geproefd worden. Wij deden dat met veel plezier bij wijnhuis Pavlomir, živjeli (proost)!
Zin in een stapavond? Ook dan moet je aan de Riva in Rijeka zijn. Leg een goede bodem van pizza bij Boonker en wandel daarna een paar meter verder naar Karolina waar je op vrijdag en zaterdag tot in de ochtend kunt doorfeesten. Boek een kamer in het daartussen gelegen Botel Marina en je ligt na twee keer struikelen op bed.
Wat je absoluut niet mag missen tijdens je bezoek aan Rijeka is de markt, of eigenlijk de markten. In het centrum vind je namelijk drie markthallen achter elkaar die vooral producten uit de Kvarner regio en de rest van Kroatië verkopen. Tussen de markthallen in en eromheen vind je ook nog allerlei kraampjes vol met regionale producten en delicatessen.
De markthal die het dichtstbij het water ligt, is misschien wel de meest bijzondere hal. Vanaf half 6 ’s ochtends meren hier de vissers aan die hun waren zo deze markthal inrijden die iedereen vanaf 7.00 uur kan kopen. Lokaler en verser dan dit krijg je het niet. Overigens gaat niet alle vangst naar de markt. Er wordt ook een deel geleverd aan restaurants in de omgeving. Houd je wel van een visje? Dan moet je beslist een van de vele Konoba’s bezoeken. Konoba is het Kroatische woord voor taverne en dat staat in Rijeka ongeveer synoniem aan visrestaurant.
Ook met de tweede hal is er iets bijzonders aan de hand. Op de eerste verdieping van deze vleeshal vind je namelijk een bar waar het in het weekend zwart ziet van de mannen. In het weekend sturen vrouwen hun mannen namelijk vaak naar de markt om boodschappen te doen, maar die komen meestal niet voor het donker terug naar huis. Ze blijven de hele dag bij deze bar. Met een beetje geluk krijg je als vrouw een telefoontje van je man dat je ook de stad in moet komen, omdat het zo gezellig is dat je maar beter met zijn allen uit eten kunt gaan. Hoe ze die boodschappen tijdens zo’n dag vers houden is mij een raadsel…
Eén voordeel: er is op de markt een ongeschreven regel dat de prijzen na 12.00 uur ’s middags zakken. Later op de dag boodschappen doen, kan dus lonen. Maar let op: de markt sluit om 14.00 uur en in het weekend vaak al om 12.00 uur.
Het is moeilijk voor te stellen dat de ronde Sint-Vituskerk jarenlang het hoogstgelegen en belangrijkste punt van Rijeka was. Tegenwoordig lijkt deze kerk namelijk midden in het stadscentrum te liggen, omdat hij wordt omgeven door andere gebouwen. Alleen de hellingsgraad van het wegdek laat je merken dat je hier op een hogergelegen punt bent.
Dat is echter nog niets in vergelijking met de hogergelegen Trsat. Dit deel van de stad bereik je namelijk via een trap van zo’n 500 treden. Iets te actief naar je zin? Ook met de bus, taxi of auto kun je deze plek bereiken. Hier vind je de ruïne van het Trsat kasteel vanaf waar je een prachtig uitzicht op Rijeka en een groot deel van de Kvarnerbaai hebt.
Bij deze ruïne ligt een bar met een heerlijk terras. Hier kun je even uitpuffen na de klim of gewoon van de zon en het uitzicht genieten. In de zomer vinden hier allerlei soorten voorstellingen plaats: van avondconcerten tot modeshows. Dat moet heel bijzonder zijn in zo’n omgeving. Bezoek je deze regio in de zomer? Kijk dan vooral even wat er bij het kasteel van Trsat op de agenda staat!
Rijeka is het levendige centrum van de Kvarnerregio, een gebied dat ideaal is voor een langere vakantie. Verblijf je bijvoorbeeld in het nabijgelegen Opatija dan kun je vanuit daar dagtripjes maken naar Rijeka, Istrië, het eiland Krk en de Plitvice meren bijvoorbeeld. De regio is ook goed te combineren met een roadtrip door Europa, met buurland Slovenië op 40 minuten en Italië op iets meer dan een uur rijden vanaf Rijeka.
Kom je met het vliegtuig, dan kun je het hele jaar door dagelijks met Croatia Airlines van Amsterdam naar Zagreb vliegen. Rijeka heeft ook een eigen vliegveld op het eiland Krk waar je in de zomermaanden vanuit verschillende luchthavens in Nederland naartoe kunt vliegen.
