Een groene lucht, bewegende golven in de lucht en met een beetje geluk komen er zelfs kleuren als roze en violet tevoorschijn. Aurora borealis, ook wel het poollicht of het noorderlicht, is een natuurverschijnsel waar je mond van open kan vallen. Maar dan moet je natuurlijk wel weten waar, wanneer en hoe je deze het beste kunt zien.
De beste aurora borealis bestemmingen
Eerst even een misverstand de wereld uit werken. Mensen denken dat het aurora borealis alleen te zien is zodra je dicht bij de Noordpool zit. Het klopt inderdaad dat de kans daar groot is, maar er bestaat ook zoiets als het 'zuiderlicht'. Dat licht is, zoals de naam wel doet vermoeden, juist te zien bij de Zuidpool. Dit verschijnsel heeft hetzelfde principe als het noorderlicht. In basis is het wel belangrijk om zo dicht mogelijk bij de 'pool' te zitten. De aarde werkt namelijk als een magneet en dat magnetische veld is nodig voor het verschijnsel. Hoe hoger, hoe sterker het verschijnsel kan verschijnen. Daarom zijn landen als Canada, IJsland en Lapland hele goede bestemmingen om aurora borealis te spotten. Toch kun je het poollicht zelfs ook in Nederland spotten. Het is wel zeer zeldzaam, maar er is toch al een aantal keer een groene golf boven Friesland gespot.
Welke ingrediënten zijn er nodig?
Nog een fabel: het moet koud zijn om het aurora borealis te kunnen zien. Temperatuur heeft echter niets met het wel of niet verschijnen van het poollicht te maken. Het hebben van voldoende zonneactiviteit en een donkere heldere nacht zijn wel belangrijke ingrediënten. De winterperiode is een goede periode voor aurora borealis, omdat het dan donker en helder is. Echter is de zonneactiviteit niet altijd even hoog. Voor de zomer geldt dat de zonneactiviteit hoog is, maar de nachten bijna niet donker worden. Een no-go dus.
Voor de lente en de herfst geldt dat er veel zonneactiviteit is én donkere nachten. De beste combinatie en dat maakt dat de maanden maart en september de ultieme periode is om aurora borealis te spotten. Echte spotters weten dat en er worden in die periode zelfs 'poollicht reizen' georganiseerd door Voigt Travel.
Hoe ontstaat aurora borealis?
Vooropgesteld dat het natuurlijk een hele scheikundige tekst zou worden als we de officiële termen zouden gebruiken en wij het verschijnsel ook alleen in 'dummies' taal begrepen, probeer ik je uit te leggen wat aurora borealis precies is.
Op de zon ontstaan de hele dag door uitbarstingen. Hij kookt als het ware de hele dag. Soms schiet zo’n uitbarsting echter volledig uit en wordt er een wolk van zonnedeeltjes in de ruimte geslingerd. Die zonnedeeltjes, die we zonnewind noemen, komen ook richting de aarde en stuiten op ons magnetisch veld. Zodra de elektrisch geladen zonnedeeltjes tegen ons magnetisch veld komen, worden ze afgebogen richting de noord en zuidpool. Die polen hebben namelijk een aantrekkende kracht. Doordat de zonnedeeltjes vervolgens bij de polen met onze atmosfeer botsen, ontstaat er een energie of ook wel licht. Het eindresultaat is aurora borealis, het poollicht!
Hoe laat kun je aurora borealis zien?
Het is en blijf een natuurverschijnsel en je weet dus nooit ver van tevoren of en op welk tijdstip het licht te zien zal zijn. In principe kan het gebeuren zodra het donker wordt. De kans is wel het grootste tussen 22.30 uur en 01.30 uur, maar dat houdt niet in dat je om 21.00 uur of 04.00 uur niet van een mooi spektakel kan genieten.
Wil je weten hoe laat je naar buiten moet gaan om aurora borealis te spotten? Hou dan een paar dingen in de gaten. Ten eerste moet het een heldere nacht zijn. Kijk dus een paar keer of er al een mooie sterrenhemel te zien is. Bij een regenachtige avond (en dus veel wolken) hoef je de sauna echt niet te verlaten. Dan gaat het niet gebeuren.
Welke apps kunnen je helpen?
Er zijn een aantal apps te downloaden die je kunnen helpen bij het voorspellen. Aurora Alerts of Aurora Now zijn daar voorbeelden van. Download de App en hou de tellertjes in de gaten. Voor veel apps geldt dat je er een uur bij op moet tellen. Dus als je om 21.00 uur ziet dat de BZ naar -3 springt. Zorg dan dat je om 21.45 uur klaar staat, want om 22.00 uur moet het gaan gebeuren.
- De BZ moet onder 0: hoe lager, hoe beter
- De Bt en Speed moeten juist hoog uitslaan
- Hoe hoger de KP waarde is, hoe groter de kans!
De beste plek om aurora borealis te zien?
Ga voor een plek waar weinig 'lichtvervuiling' is. Daar bedoelen we licht van huizen, straatlantaarns etc. Licht dat de donkere nacht verstoord. Zoals al eerder geschreven, is de herfst een hele goede periode om te gaan. Niet alleen omdat de kansen het grootste zijn en de temperaturen nog aangenaam, vooral ook je twee keer zo veel aurora borealis kan krijgen. Huh?Ja, voor het oog dan. Wanneer je namelijk bij een meer gaat staan, weerspiegelt het poollicht heel mooi in het water en zie je dubbel poollicht. Groot voordeel van het poollicht in Fins Lapland bekijken; het wordt ook wel het land van de duizend(en) meren genoemd. Je hoeft dus niet lang te zoeken.
Een andere mooie plek is natuurlijk hoog op de berg. Zodat je aurora borealis in de verte kunt zien met een mooi uitgestrekt landschap. In hoeverre je daar iets van ziet natuurlijk in het donker.
En dan verschijnt het plotseling?
Nee, het verschijnsel is er niet íneens. Ondanks dat het een hele heldere nacht is, lijken er ineens een paar wolken te ontstaan. Je kunt echter de sterren er nog wel door heen zien. Dát is het begin van aurora borealis. Voor het oog nog niet direct waar te nemen, maar wanneer je met een goede camera (geen telefoon, wel spiegelreflexcamera) een foto neemt, zie je dat die 'wolk' groen is. Zodra die zich gaat ontwikkelen en intenser wordt, ontstaat ook voor het oog het echte aurora borealis. Heb je geluk, dan gaat het boven je hoofd dansen en krijgt het naast de witte groene kleuren zelfs de kleuren roze en violet.
Hoe neem je een foto van aurora borealis?
Een camera mag dan aurora borealis eerder weergeven dan jij met je eigen ogen kunt zien, dat houdt niet in dat aurora borealis gemakkelijk vast te leggen is. Het is, als het goed is, heel erg donker, dus je camera op de standaardinstellingen laten staan heeft geen zin. Er zijn heel veel artikelen op internet te vinden van professionele fotografen. Vaak alleen lastig te begrijpen wanneer je nog niet zo thuis bent in het nachtfotograferen. In dummie-taal komt het fotograferen van de nacht en het poollicht eigenlijk neer op deze basisprincipes.
- Stel je camera in op oneindig. Op je camera heb je naast je lens (het gedeelte waar je aan draait om in en uit te zoomen) nog een tweede draaiband zitten. Dat is de focusring waar je mee kunt scherpstellen. Er zijn camera’s die daar het 'oneindig' teken hebben staan (een liggende 8). Scheelt een hoop gepriegel als je die hebt. Heb je die niet, dan moet je zelf aan de slag. Op je lens zit een knopje waarbij je kunt kiezen tussen A en M: Automatic en Manual. Normaal heb je deze op A staan, zodat je camera je helpt bij het scherpstellen. Om je camera op oneindig te kunnen stellen, heb je echter de M nodig. Ga overdag naar een punt waar je heel ver kunt kijken en draai aan de focusring. Zie je de verte nu scherp? Dan staat je focus goed voor de nacht. Zet er een streepje of stickertje bij, zodat je, mocht je ring onverhoopt gedraaid worden, hem weer kunt herstellen.
- Gebruik op je camera de stand waarbij je zowel de sluitertijd als de diafragma moet instellen. Meestal is dat de M ook van manual. De sluitertijd moet heel lang zijn. Want hoe langer de sluitertijd, hoe meer licht er in de foto ‘gevangen’ wordt. Zet hem daarom op 10’ of zelfs 15’ seconden. Eigenlijk zeg je hier; neem 15 seconden de tijd om een foto te maken. Dat houdt in dat je die 15 seconden de camera of het beeld niet mag bewegen. Zoek een muurtje of randje waar je je camera op kan zetten of neem je statief mee. Je diafragma, op je camera weergegeven als een schuine F, moet rond de 4 liggen. Daar kun je een beetje mee spelen.
- Tot slot de ISO-waarde. Bij het maken van een normale foto, is een lage ISO-waarde vaak het beste. Hoe hoger de ISO-waarde, hoe meer ruis je foto zal bevatten. Maar een hoge ISO-waarde kan in het donker en dus bij het fotograferen van aurora borealis wel goed werken. De ISO-waarde beïnvloedt de lichtgevoeligheid van de foto. Je kunt hem het beste op 1600 of soms zelfs 3200 zetten.
Alles ingesteld en apps gedownload? Dan is het enkel nog tijd om het ticket te boeken en aurora borealis achterna te gaan!
Carlissa vindt het heerlijk om de wereld over te reizen en schrijft daar ook graag over. Een verre reis of stedentrips; je mag haar er altijd voor wakker...
