De Big Five spotten in Zuid-Afrika, het prijkt – volledig terecht – op menig bucketlist. In combinatie met Kaapstad en een roadtrip door de West-Kaap is dat een fantastische reis. Er is echter een deel van Zuid-Afrika dat toeristen nog niet zo goed weten te vinden, en wat een onvergetelijke aanvulling op je reis zou zijn: de Noord-Kaap. Een gigantisch niemandsland waar wilde dieren wonen, je urenlang door de woestijn kunt crossen zonder iemand tegen te komen, waar je de meest spectaculaire watervallen van het land kunt zien en waar de wijn zeker zo goed smaakt als in het zuiden. Het is het ongerepte Zuid-Afrika, puurder dan puur. En ook dit móet op je bucketlist.
De Noord-Kaap is de grootste provincie van Zuid-Afrika, maar tevens ook de dunst bevolkte. Deze provincie grenst aan Botswana en Namibië. Het is een land van extremen: gigantisch hoge temperaturen in de zomer, ijskoude nachten in de winter. En ook het landschap blinkt uit in extremen: vuurrode zandduinen, uitgestrekte groene wijnvelden en daar dwars doorheen stoomt de Oranjerivier, de langste rivier van Zuid-Afrika, die ook nog eens voor een spectaculaire waterval zorgt.
Het wordt een flinke reis naar de Noord-Kaap, maar dat is het waard, dat kan ik je beloven. De makkelijkste manier om er te komen is door het vliegtuig te nemen naar Johannesburg en van daaruit door te reizen. Je kunt binnenlands vliegen naar Upington of naar Kimberley, de twee grootste steden van de Noord-Kaap. Upington is de meest logische en praktische (onder andere qua aansluitende vliegtijden). Je bent even onderweg, maar zodra je uitstapt en je je ogen laat glijden over het uitgestrekte landschap, dan kom je meteen volledig tot rust. Heb je langer de tijd dan zijn ook roadtrips vanuit Kaapstad of Johannesburg een optie, niet eens zo’n gek idee want dan heb je onderweg in de auto voldoende tijd om van het uitzicht te genieten.
Wij reizen vanuit Johannesburg met een binnenlandse vlucht door naar Upington. Onderweg staar ik vanuit het vliegtuig naar het Zuid-Afrikaanse binnenland. Het ziet er droog en heet uit, en dat kan wel kloppen want wij zijn onderweg naar de heetste plek van het land: de Kalahariwoestijn.
Zelfs een vriendin die al een tijdje in Zuid-Afrika woont kan Upington niet aanwijzen op de kaart; wij Nederlanders kennen het (nog) niet. Het is geen grote, bruisende stad, maar heeft wel iets unieks: het is de warmste stad van Zuid-Afrika. In de Afrikaanse winters, als het dus bij ons in Europa zomer is, lopen de temperaturen hier nog steeds op richting de 30 graden Celsius. In de zomer zijn temperaturen rond de 45 graden geen uitzondering. Door de extreme hitte is deze regio ook populair onder autofabrikanten: zij onderwerpen nieuwe modellen aan de hitte om te testen of ze daartegen bestand zijn.
Hoewel het hier zo warm is, is de grond hier verrassend vruchtbaar en de stad behoorlijk groen. Upington ligt namelijk aan de oever van de Oranjerivier, waardoor bijvoorbeeld vruchten hier – met wat extra besproeiing – prima kunnen groeien. Er worden veel droogvruchten gekweekt, maar langs de rivier hebben zich met name wijnboeren gevestigd. En dat is meteen ook een van de leukste dingen om hier te doen in de stad: wijn proeven.
Wij gaan op bezoek bij Bezalel Wine & Brandy Estate, waar zoon Martiens trots zijn familiebedrijf laat zien. We nemen plaats in de kleurrijke tuin en de lekkerste wijnen komen voorbij. Ook laat hij ons de wijnkelder zien en neemt hij ons een stukje mee door het hele productieproces. Het is leuk om te zien waar die lekkere Zuid-Afrikaanse wijnen die wij in Nederland drinken vandaan komen. Jammer genoeg kunnen er geen grote voorraden mee naar huis, maar een flesje of twee lukt wel.
Hoewel Upington een prettige stad is blijven we hier toch niet lang, we willen meer zien en de Noord-Kaap is gigantisch groot, dus gaan we snel de weg op. Bereid je voor op lange afstanden en uren op de weg, maar ik kan daar persoonlijk alleen maar van genieten. Het landschap verandert continu en naarmate we noordelijker rijden ontvouwen zich langs beide kanten langzaamaan oranje zandduinen en duiken er verschillende wilde dieren op. We zijn nu écht in de Kalahari. En dat voelt helemaal zoals het Afrika dat ik in gedachten had.
Via een grote poort rijden we Kgalagadi Transfrontier Park binnen, en dat is – zoals de naam al aangeeft – een grensoverschrijdend park. Het ligt aan de zuidkant van de Kalahariwoestijn in Zuid-Afrika én Botswana. Het is een gigantisch natuurgebied van bijna 40.000 vierkante kilometer. Ter vergelijking: dat is ongeveer twee keer groter dan het Krugerpark.
De Kalahari is overigens een zogenaamde semiwoestijn: er valt net iets te veel regen om het een echte woestijn te noemen, vandaar dat de Kalahari ook wat meer kleur en begroeiing heeft dan bijvoorbeeld de Sahara. En in de periode dat wij er zijn is er iets bijzonders aan de hand: er is de laatste weken veel meer regen gevallen dan normaal, waardoor de woestijn er eerder groen dan oranjerood uitziet. Wij kijken nog steeds met open mond naar dit prachtige landschap, maar onze gids die hier dus geregeld komt raakt niet uitgepraat over al die kleuren groen die hij ziet.
Het park is gigantisch groot: hier kun je dus letterlijk uren rondrijden en nauwelijks andere mensen tegenkomen, zeker in deze tijd van het jaar. Maar wij zien wel wat andere reizigers: de een met een auto met een tent op het dak, de ander in een Jeep. En allemaal komen we voor hetzelfde: genieten van de natuur en hopelijk wat wilde dieren zien. De Big Five ‘afvinken’ gaat hier niet lukken, want er leven geen olifanten, buffels en neushoorns, maar je kunt dus wel degelijk op een zogenaamde ‘game drive’. Leeuwen en luipaarden leven hier namelijk wel, net als giraffes, steenbokken, hyena’s, arenden en tal van andere wilde dieren. Wanneer we langs de oever van de Nossob River rijden spotten we dan ook al snel groepen giraffes en gemsbokken. Een indrukwekkend schouwspel; dit is waar deze dieren vandaan komen, waar ze horen en wij kunnen daar dus dwars doorheen rijden zonder ze te storen…
Kgalagadi National Park is theoretisch gezien niet helemaal een niemandsland, het is namelijk wel degelijk van iemand: de oorspronkelijke bewoners zijn de Bosjesmannen, een stam van jagers. Meer dan 150.000 jaar geleden streken ze hier neer, maar verloren door de eeuwen heen hun grondgebied aan de kolonisten. Via een gerechtelijke procedure hebben de San – zoals de Bosjesmannen politiek correct genoemd worden – een deel van hun eigen grond terug gekregen: 50.000 hectare. Ze moeten deze grond wel delen met de Mier, een ander Afrikaans volk dat in deze regio woont. Omdat de San en de Mier geen enkele mogelijkheid zagen om iets met de droge, hete grond te doen, is samen met de overheid een uniek project opgezet. Op een spectaculaire locatie.
Op ruim twee uur rijden vanaf de poort van Kgalagadi ligt ¡Xaus Lodge, een plek die je alleen maar kunt bereiken door per jeep meer dan 90 vuurrode zandduinen te trotseren. ¡Xaus Lodge ligt écht in de middle of nowhere: je hebt er geen bereik met je mobiele telefoon, er is geen WiFi en geen elektriciteit (op een paar uurtjes per dag na). Rondom de lodge wonen leeuwen, luipaarden, slangen, schorpioenen en nog zoveel meer wilde dieren. Maar vooral de locatie maakt indruk: de kleine huisjes liggen aan de rand van een immense zoutpan, waar heel af en toe water staat en de dieren komen drinken. Het uitzicht is fenomenaal mooi…
Het is ook een van de donkerste plekken op aarde: er is hier geen elektriciteit en dus ook geen verlichting ’s avonds, waardoor de Melkweg zich hier regelmatig op spectaculaire wijze laat zien, omgeven door een hemel met miljoenen sterren. ’s Avonds, als iedereen naar bed is – en ik niet kan slapen door al die beestjes in mijn huisje – ga ik even buiten op het terras zitten. Met het geluid van tientallen uilen, insecten en hagedissen om me heen, en uitzicht op een sterrenhemel met meer fonkelende sterren dan ik ooit heb gezien, voel ik me heel erg klein.
Na een paar dagen genieten van een digitale detox is het tijd om verder te reizen, want er is nog zoveel meer te zien hier in de Noord-Kaap. We reizen terug in de richting van Upington en laten de rode zandduinen en de wilde dieren achter ons. De volgende bestemming: Augrabies Falls National Park. In dit park stort de Oranjerivier in een granieten kloof tientallen meters naar beneden, en dat willen wij zien.
Het is in deze tijd van het jaar heel erg heet. Het park zelf is vrij klein en voor een game drive moet je hier niet naartoe, de gigantische waterval is echt het pronkjuweel. En daar kun je via verschillende korte wandelpaden behoorlijk dichtbij komen.
De waterval is 56 meter hoog en wanneer het water in de rivier hoog staat (vaak in maart/april) stort hier iedere seconde meer dan 400 miljoen liter water naar beneden. Het maakt de Augrabies Falls tot een van de zes grootste watervallen ter wereld. Kom je dichtbij dan ervaar je een oorverdovend geluid van het woeste water. Zo komt de waterval ook aan zijn naam: ‘Aukoerebis’ betekent letterlijk ‘Place of Great Noise’. Een magisch mooi uitzicht.
Heerlijke wijnen, wilde dieren, landschappen waar je stil van wordt: de Noord-Kaap heeft het echt allemaal. Zo’n schitterende regio, die geen massatoerisme kent, en waar je het échte pure Zuid-Afrika kunt zien, voelen en proeven. Daar wil je toch nú naartoe?
