Het is een van de onopgeloste raadsels van deze aardbol: het verhaal van de moai, de beelden op Paaseiland. Wat doen ze daar? Hoe zijn ze daar gekomen? Wat was hun functie? En wat is er toch met de lokale bevolking gebeurd? Wetenschappers kunnen er maar niet over uit en iedereen heeft een andere theorie. Het maakt de beelden op Paaseiland alleen maar interessanter; ze prijken op menig bucketlist.
Paaseiland – Easter Island – is een Polynesisch eiland dat in het zuidelijk deel van de Stille Oceaan ligt. Hoewel het een behoorlijk eind uit de kust ligt, hoort het staatskundig gezien bij Chili. Hagelwitte stranden en vulkanen maken Paaseiland tot een hele interessante vakantiebestemming, maar het gros van de reizigers komt toch voor de wereldberoemde beelden, de moai. Om de moai te zien en om er hun eigen verhaal bij te bedenken.
De naam Paaseiland werd aan het eiland gegeven door de Nederlandse ontdekkingsreiziger Jacob Roggeveen. Op paaszondag kwam hij hier als eerste Europeaan aan. Het eiland had zelf overigens al een andere naam: Rapa Nui. Paaseiland is helemaal niet zo groot, je kunt het qua oppervlakte vergelijken met Texel. Hoewel het eiland ooit – vermoedelijk – een bevolking had van zo’n 20.000 mensen, wonen er op dit moment iets minder dan 6.000 mensen. Dat heeft natuurlijk alles met de grootte en de ligging te maken; er zijn weinig andere plekken op aarde met dezelfde geïsoleerde ligging. De eerste bewoners waren waarschijnlijk Polynesisch, maar over het exacte jaar dat zij voet aan wal hebben gezet bestaat onduidelijkheid. En daar begint een reeks van vele mysteries rondom Paaseiland.
Momenteel staan er zo’n 900 beelden – moai – langs de kust van Paaseiland. Ze staan allemaal met hun rug naar de zee gekeerd. De paaseilandbeelden zijn gigantisch groot en loodzwaar: de hoogste is maar liefst 21 meter hoog en weegt 155.000 kilo. Waarschijnlijk was dit beeld te groot en te zwaar om te vervoeren, want deze moai staat nog steeds in de steengroeve. Gemiddeld zijn de beelden ietsje kleiner: 10 meter hoog.
De verhoudingen van de beelden kloppen niet als je dat met een mens vergelijkt. De hoofden van de beelden zijn namelijk buitenproportioneel groot ten opzichte van het lijf. En ook het uiterlijk is vrij bijzonder: hoewel er menselijke kenmerken te zien zijn, zijn ze niet echt als een beeltenis van de mens gemaakt. Ze ogen eerder mystiek: moeten ze goden voorstellen? Wanneer je heel dicht bij de beelden komt dan zie je pas echt goed hoe oud ze zijn. Van dichtbij zie je namelijk kuilen en putten in het gesteente, een teken dat weer en wind sporen nalaten.
Waar de beelden van Paaseiland gemaakt werden is duidelijk: in de krater van de vulkaan Rano Raraku ligt de krater waar het gesteente werd uitgehakt. Daar liggen ook nog steeds een hoop beelden waar wel aan gewerkt is, maar die nooit zijn afgemaakt. Het is een van de raadsels die nooit iemand heeft weten te beantwoorden: waarom zijn deze beelden nooit voltooid? Het is alsof de steengroeve van de een op de andere dag verlaten werd.
Bijzonder is ook dat sommige beelden een weg van 18 kilometer hebben afgelegd van de groeve naar de plek waar ze nu staan. Om de paaseilandbeelden over land te vervoeren is waarschijnlijk hout gebruikt, maar gezien de afstand die ze moesten afleggen was daar heel veel hout voor nodig. Paaseiland is nu vrij dor en droog: alle bomen die er ooit stonden zijn gekapt. Maar zonder bomen is overleven heel moeilijk, omdat bomen normaal gesproken zorgen voor een voedingsrijk bodem en dus de mogelijkheid gewassen te oogsten. De kans bestaat dat de inwoners hun bossen kapten om de beelden te vervoeren, maar zo wel hun eigen hongerdood tegemoet gingen. Wie niet gelooft in de theorie van de paaseilandbeelden vervoeren met hout gelooft in een andere theorie: de beelden konden ooit zelf lopen.
Velen auteurs hebben zich al gewaagd aan het mysterie van Paaseiland, in een poging dit verhaal op te lossen. Het is tot nu toe niemand gelukt met het benodigde bewijs en dus kun je er zeker zelf nog op onderzoek gaan, om je eigen verhaal te maken. De locals zullen je dankvoor zijn voor je reis, want je begrijpt dat zij inmiddels volledig leven van het toerisme. Wat dat betreft is het een waardevolle erfenis voor de Chilenen.
Wil je ook naar het Chileense Paaseiland om zelf deze beelden te zien? Dan kun je vanuit verschillende plaatsen vertrekken: vanuit Santiago in Chili, vanuit Lima in Peru of vanuit Papeete op Tahiti. Het vliegveld van Paaseiland heeft overigens maar één landingsbaan die alleen wordt gebruikt door de nationale Chileense luchtvaartmaatschappij LAN Airlines. De enige bij wie je dus moet zijn om een ticket te boeken. Van januari tot maart is het hoogseizoen op Paaseiland dus als je drukte en hoge kosten wilt voorkomen dan vermijd je deze maanden. De rest van de maanden heerst er een serene rust. Maar dan moet je er wel op vertrouwen dat die mysterieuze moai je niet zullen betoveren.
© header: modestllife – Adobe Stock.
