Een knallende skyline met eindeloze wolkenkrabbers doemt op. Midden in de zee ligt een stad omringd door moerassen. Het is de swingende metropool van Panama. Hier gaan grote moderne bouwprojecten en historische wijken hand in hand. Deze bruisende metropool is de perfecte plek om je reis door Centraal-Amerika te beginnen.
Sinds de opening van het Panamakanaal in 1914 kan de wereld letterlijk niet meer om de metropool heen. Dankzij het kanaal stroomt het geld binnen en dat geeft het ooit zo arme Panama nu de kans om steeds opnieuw boven zichzelf uit te stijgen. De stad moest van ver komen en de weg is lang, maar de mogelijkheden om uit te groeien tot een razend populaire kuststad als Rio de Janeiro of Miami, zijn eindeloos. De Panamezen weten dat en er gaat geen dag voorbij waarop ze niet bezig zijn met het realiseren van een nieuwe, glansrijke toekomst. In het financiële hart van de stad wordt het ene na het andere glimmende flatgebouw uit de grond gestampt en braakliggende moerassen aan de rand van de Panama City veranderen langzaam in stadsdelen. Vervallen achterstandswijken worden omgetoverd tot hippe buurten, waar de young urban people voor veel geld appartementen huren. En dan zijn er ook nog grote plannen om de vervuilde kustlijn schoon te maken en er eindeloze, tropische stranden voor in de plaats te leggen.
Het verhaal van Panama City begint in 1519 als de Spaanse veroveraar Pedro Arias Dávila de stad bouwt en het de naam Portobelo geeft. Op zo’n 10 kilometer van het huidige stadscentrum vindt hij de perfecte uitvalsbasis voor zijn plannen om het Incarijk aan te vallen. Portobelo groeit uit tot een belangrijke doorvoerplaats van zilver en goud naar Spanje en de inwoners zijn rijk. Maar zo’n 150 jaar later, in 1671, komt daar een einde aan, als de Britse piraat Henry Morgan naar de Panama trekt. Henry Morgan betekent slecht nieuws. In een maand tijd vernietigt hij alles. Wat van waarde is, neemt hij mee en hij martelt degenen die hun sierraden en munten niet vrijwillig afgeven. Uiteindelijk zet hij het geplunderde Portobelo in brand en laat hij Centraal-Amerika achter zich.
Portobelo kraakt, maar breekt niet. Het wordt herbouwd en hernoemd en nu, anno 2016, is de stad booming.
Wanneer je het huidige Panama City binnenrijdt maak je direct kennis met de beide gezichten van de stad: het hypermoderne versus de armoede. Het verleden en de toekomst staan in dezelfde straat. De oude krotten worden opgeslokt door de enorme flatgebouwen ernaast. Het is duidelijk dat de financiële voorspoed nog lang niet alle 800.000 inwoners heeft bereikt.
Vanuit de achterstandswijk rij je het shiny deel van de stad binnen, het kloppende hart van het land. Het is een wereld van staal, beton en eindeloos veel weerspiegelend glas. De ene toren lijkt op Batman, de ander op een kurkentrekker. Er staat een wolkenkrabber van 68 verdiepingen hoog, van onder tot boven heeft het gouden ramen. Om het gebouw ‘The Point’ kun je nooit heen, die is vanuit ieder punt te zien. Maar Donald Trump heeft, hoe kan het ook anders, de allergrootste: 271 meter hoog. Samen vormen deze hypermoderne gebouwen de adembenemende skyline van Panama City, die continue ‘under construction’ is. De skyline telt op dit moment 127 flatgebouwen, maar zal de komende jaren blijven veranderen. Er zijn plannen voor nog zeker honderd extra hoogbouwprojecten.
De grote ambities van de Panamezen trekken veel rijke internationale investeerders aan die hun hoofdkantoren in de stad vestigen. Grote hotels kopen een plekje aan de baai, die uitkomt op de Stille Oceaan. Het Marriot, Le Méridien, het Radisson het Sheraton; ze zitten er allemaal. Ook Donald Trump zag er dus wel brood en bouwde een Trump Tower van 70 etages. Het kostte hem in totaal zo’n 105 miljoen dollar. Alleen al voor het ‘stukje’ grond zou ‘The Donald’ bijna 50 miljoen hebben betaald.
Het is niet gek dat de grote investeerders knokken om een plekje in de stad, want je kunt het geld hier bijna letterlijk ruiken. Niet ver van het financiële hart stroomt het met bakken tegelijk binnen. Vanuit veel wolkenkrabbers heb je dan ook een prachtig uitzicht op de baai waarin continue tientallen schepen liggen te wachten totdat ze toegang krijgen tot het laatste deel van het wereldberoemde Panamakanaal: de levensader van het land.
Het kanaal is een van de belangrijkste vaarwegen ter wereld en een onmisbare inkomstenbron voor het land. De 81 kilometer lange waterweg is de doorvoerhaven voor 5 procent van de wereldhandel. Per dag zijn dat tussen de 36 en 40 schepen en ieder schip betaalt gemiddeld tussen de 250.000 en 300.000 dollar entree. Het is een enorm bedrag, maar omvaren duurt twee weken en is uiteindelijk veel duurder.
Van de glitter en glamour beland je in een totaal andere wereld als je via de boulevard een paar kilometer afdaalt naar het zuiden. Wanneer je de wijk Casco Viejo binnenkomt, is het alsof je Havana en New Orleans tegelijk binnenstapt. Deze wijk bruist. Door de straten racen oude Amerikaanse schoolbussen die met graffiti zijn bespoten. Het zijn de Diablo Rojos, de ‘Rode Duivels’. Het verhaal gaat dat de duivel ze bestuurt, maar de chauffeurs zijn gelukkig in een goed humeur. Bijna allemaal hebben ze grote muziekboxen aan boord en ze zijn niet te beroerd om die te gebruiken. De Diablo Rojos knallen van de straat. En terwijl jij de neiging hebt om midden op de weg te gaan swingen op de Caribische muziek, kijken de locals er allang niet meer van op.
In dit historische gedeelte van Panama City is het ooit allemaal is begonnen. De Panamezen die in het oude Portobello woonden en op de vlucht sloegen voor piraat Morgan, bouwden een nieuw leven op in Casco Viejo.
Deze eeuw waren er tijden dat je maar beter niet in de wijk kon komen. Het was een gevaarlijke achterstandsbuurt waar gangs de boel onveilig maakten. Totdat de regering besloot dat het genoeg was geweest. Ze pompte veel geld in de buurt en verjoeg de bendes. Dat hielp. Casco Viejo is nu een levendige wijk met een urban vibe en het gevaar is grotendeels geweken. Het is hip en iedereen wil er wonen. De oude koloniale huizen hebben en nieuw likje pastelkleurige verf gekregen. Ze zijn gerestaureerd en er zijn appartementen ingekomen. De ene na de andere gezellige koffietent opent de deuren en er komen steeds meer moderne clubs, hotels en bars.
Maar alle vernieuwingen zijn niet ten koste gegaan van de authenticiteit van Casco Viejo. De regering besloot niets plat te gooien en de oorspronkelijke bewoners niet te verjagen. De armere locals zijn hier gewoon tussen de rijke expats blijven wonen. Moeders hangen met hun baby’s rond op straat, terwijl ze een schuin oog houden op hun spelende kleuters. Ze zitten in witte plastic stoelen op de stoep en doen verder niets. Het lijkt ze niets te interesseren dat hun buurman die rijke Greg ‘from the States’ is. Evenmin maakt het ze uit dat in het koloniale huis aan de overkant van de straat een hippe bar is gekomen waar peperdure cocktails worden geschonken: het straatleven gaat hier gewoon door. Daar veranderen de yuppen helemaal iets aan.