Cliché, maar niet voor niets: wijnproeven doe je in de Bourgogne. Een lekkere Chardonnay of een heerlijke Pinot Noir smaakt nóg lekkerder met deze voorkennis. Zo proef je wijnen als een echte Bourgondiër.
Even onder de Bourgondische hoofdstad Dijon ligt het plaatsje Beaune. Deze Bourgondische parel en omgeving staat bekend om de goede wijnen. De natuur is hier het geheime ingrediënt: een combinatie van kalk- en kleigrond zorgt voor de juiste ontwikkeling van de wijnstokken. Bovendien liggen de wijngaarden in deze regio van de Bourgogne – door de vorming van de Alpen iets verderop – zo’n 200 meter boven zeeniveau: de ideale hoogte voor de optimale rijping van druiven. Maar ook de hoeveelheid zon en wind is hier precies goed.
Het zijn de monniken die de basis hebben gelegd voor wat nu één van de beste wijnregio’s van Frankrijk is. Nietsvermoedend begonnen zij honderden jaren geleden met het planten van wijnstokken. Het ene plekje bleek lekkerdere druiven op te leveren dan het andere. Zo ontwikkelde zich langzaam een populaire wijnstreek, waar elke vierkante meter het verschil kan maken. Zo zijn er bijvoorbeeld maar liefst 88 wijnboeren actief op de 55 hectare van de Clos de Vougeot, een klein wijngebied in de Bourgogne. Hoewel dat heel praktisch zou zijn, hebben de meeste wijnboeren hun wijngaard niet naast hun boerderij, maar versnipperd door de hele Bourgogne.
De beste wijnen uit de Bourgogne worden Grands Crus genoemd. Er zijn 33 verschillende namen. Wijnen die net iets minder goed, maar nog steeds verrukkelijk zijn, heten Premier Crus. Circa drie procent van alle Franse klasse wijnen komt uit de Bourgogne, en zo’n 0,5 procent op wereldwijd niveau. Een goede Bourgondische witte druif is de Chardonnay. Pinot Noir is in de Bourgogne een populaire rode druif. Wist jij trouwens dat je ook witte wijn kunt maken van rode druiven? Het schilletje van de druif wordt dan niet gebruikt.
Druiven kunnen geplukt worden als het suikergehalte hoog genoeg is om daar voldoende alcohol uit te halen. Suiker zal immers worden omgezet in alcohol. Of het suikergehalte hoog genoeg is, wordt gemeten met een speciaal apparaatje. Hoe minder druiventrossen er aan een wijnstok zitten, des te minder suiker zal er in elke druif zitten. Less is dus more! Het plukken gaat vandaag de dag nog steeds met de hand. De geplukte trossen worden vervolgens wel machinaal geplukt, alvorens ze geperst worden. Eenmaal geperst blijft het druivensap in het vat zitten. Daar gaat het sap gisten, en wordt de suiker omgezet in alcohol. De vaten zijn vrijwel altijd gemaakt van eikenhout, en worden bewaard in de oude kelders in de regio.
Hoewel er in de Bourgogne circa 4.000 wijnboeren zijn, zijn er slechts zo’n 20 coöperaties die de druiven persen en laten gisten in wijnkelders. Deze wijnhuizen kopen elke jaar de oogst van vele wijnboeren op, en maken daar hun eigen wijnen van. Al komt het ook steeds vaker voor dat wijnboeren hun eigen wijnkelder hebben, toch is het voor wijnboeren verleidelijk hun druiven te verkopen na de oogst. Dit betekent immers snel geld, in plaats van lang wachten op eventuele verkoop van wijn. Wijnen kunnen verkocht worden als er genoeg suiker is omgezet in alcohol. Ook dit wordt weer gemeten met een speciaal apparaatje. Meestal duurt het gistingsproces zo’n negen tot twaalf maanden. Hoe langer, hoe beter! Tijdens het gisten worden de vaten zo nu en dan bijgevuld, omdat er vloeistof is verdampt.
Tot slot wordt de wijn gebotteld. Vroeger werden wijnen veelal per vat gekocht: totaal 228 liter. Nu gaan daar 300 flessen uit. En dan kan de wijn eindelijk gedronken worden! Doe dat rustig, want met zo’n mooie wijn is het zonde om het glas achterover te slaan. Goed proeven doe je niet alleen met je mond, maar ook met je ogen en neus. Uit kleur en geur kun je immers altíjd goed afleiden wat dat betekent, maar smaak kan erg verschillen, bijvoorbeeld als je net iets anders hebt gegeten of gedronken. Ook de stroperigheid en de helderheid van de wijn verraden al een deel van de smaak. Enfin, eerst goed kijken naar de wijn dus, dan weet je deels al wat je kunt verwachten. Dan goed ruiken, en zuurstof bij de wijn laten komen door je glas rond te draaien. Daarna mag je eindelijk een slokje nemen. Het duurt even, maar dan heb je wel wat! A votre santé!
Meer weten over de Bourgogne? Lees deze eerdere blog met elf dingen die je vast nog niet wist.
