Het noorden van Ierland is een van de mooiste kustgebieden van Europa, met ruige kliffen, onverstoorde zandstranden en grasgroene heuvels. Daartussen liggen slechts een paar steden, met Belfast en Londonderry als de grootste. Londonderry is misschien niet de eerste stad die je kiest voor een stedentrip, maar het is wel de moeite waard om er te stoppen als je een roadtrip door het noorden van Ierland maakt.
Wanneer je vanaf Belfast de Causeway Coastal Route rijdt – of wellicht plannen hebt om de complete Wild Atlantic Way te rijden – dan is Londonderry een voor de hand liggende stop. Omdat het op een logisch punt aan de route ligt, maar ook omdat het noorden van Ierland niet zoveel grote steden heeft, en het altijd leuk is om tijdens het roadtrippen óók een stad te ontdekken. En in geval van Noord-Ierland kom je dan al snel uit in Londonderry.
Op het eerste oog is Londonderry geen bijzonder aantrekkelijke stad. Pas wanneer je te voet de oude stadsmuren bewandeld, door locals wordt meegenomen naar fotogenieke, verborgen doorkijkjes en zelf wat ronddwaalt, voel je dat je beeld verandert.
Als je deze stad aan de rivier de Foyle bezoekt, moet je je toch wel eerst een beetje inlezen. Er is hier namelijk veel gebeurd, wat de rauwe sfeer in de stad deels verklaart. Daarvoor hoef je zeker geen doorgewinterde geschiedenisfanaat te zijn, want het is voor iedereen een fascinerende plek.
Het liedje Sunday Bloody Sunday van U2 kan bijna iedereen meezingen. Maar ken je ook het verhaal achter dit nummer? Het heeft alles te maken met de gebeurtenissen op zondag 30 januari 1972 in Londonderry. Na een vreedzame demonstratie voor burgerrechten, werden 14 ongewapende mannen en jongens gedood door Britse soldaten. De korte versie is dat daarna een lange periode van oorlog volgde (die bekend staat als ’the Troubles’), tussen protestanten en katholieken en tussen Noord-Ierland en de Britse overheersing. Pas vanaf het Goedevrijdagakkoord in 1998 kwam de rust in Londonderry terug.
Maar dit is slechts één van de belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van Londonderry, want er is over deze stad nog zoveel meer te vertellen.
Je zult merken dat deze twee namen door elkaar gebruikt worden, ook door de mensen in de stad. Vroeger heette de stad Derry, maar werd na een opstand (ook weer een religieus conflict) toegewezen aan Londen, waarna de twee namen werden samengevoegd tot het huidige officiële Londonderry. Je begrijpt dat niet iedereen het hiermee eens is of was, want de protestants-katholieke vete zit diepgeworteld. Om iedereen te vriend te houden, kom je tegenwoordig ook de dubbele naam Derry~Londonderry tegen. Maar goed om te weten: Londonderry en Derry zijn dus een en dezelfde stad.
Als je nu de stad bezoekt, struikel je bijna over de pubs. Het is een echte uitgaansstad, de Noord-Ieren doen niets liever. Er valt wat te winkelen – al is de Ierse mode niet bepaald toonaangevend – en je kunt er een mooie stadswandeling maken. De knusse sfeer, zoals bijvoorbeeld kleinere Zuid-Europese steden dat kennen, ontbreekt. Wat dat betreft voelt Londonderry echt Brits aan: ongepolijst en een tikkeltje rauw. Maar dat maken de Noord-Ieren volledig goed met hun verrassende gastvrijheid. Als je geen muntgeld hebt voor de parkeerautomaat, dan krijg je dat gewoon van een voorbijganger. En locals die mijn camera zagen, namen ons meteen mee naar doorkijkjes die we anders zouden missen. Spontane praatjes op straat, een ober die lang aan je tafeltje blijft hangen om te kletsen en meer dan behulpzaam hotelpersoneel: over sympathie hoef je Ieren niets meer te leren.
Mocht je Derry-Londonderry bezoeken, misschien wel tijdens het roadtrippen door het noorden van Ierland, dan zijn wat leuke tips altijd welkom, toch? Hier komen ze.
Geen stad ter wereld had een vredesbrug zo hard nodig als Londonderry. Deze Peace Bridge verbindt namelijk de katholieke Bogside met de protestante Waterside. Sinds 2011 wandel je over een moderne brug van de ene naar de andere kant. Een symbolische en vooral ook praktische manier om de twee stadsdelen met elkaar te verbinden.
De Bogside kun je zien als het huidige ‘centrum’ van de stad. Daar vind je alle bezienswaardigheden en monumenten. en dit is ook het oude, ommuurde deel van de stad.
Hoewel aan de Waterside echte bezienswaardigheden ontbreken is het toch de moeite om over te steken. Direct naast de brug ligt namelijk restaurant Stitch & Weave. En dat is niet alleen de nieuwste ‘hotspot in town’ (absoluut een aanrader!), je hebt er ook het allerbeste uitzicht op de skyline van de stad. Zeker ’s avonds, want dan wordt de Peace Bridge mooi verlicht en staan hobbyfotografen klaar met hun statief om deze plek vast te leggen.
Hét hoogtepunt van een bezoek aan deze stad is toch wel de wandeling over de stadsmuren. Ze stammen al uit de 17e eeuw. Ze werden oorspronkelijk gebouwd met eikenhout (vanuit de Keltische benaming voor hout ontstond de naam Derry) en stenen van afgebroken katholieke kerken. Dus zelfs in een bouwwerk als de oude stadsmuren, komt het religieuze conflict weer terug.
Omdat het de enige stad in Ierland is die ommuurd is, wordt het ook wel The Walled City genoemd, wat je al op grote borden ziet staan als je aan komt rijden.
Het is een wandeling van ongeveer 1,5 kilometer. Doe je dat op je gemak, dan heb je tijd om van alle mooie uitzichten en doorkijkjes te genieten, en ben je er wel een uurtje mee bezig.
Zo kom je ook langs de Guildhall, het iconische gebouw aan de rand van de stad. Het werd oorspronkelijk gebouwd als stadhuis, oogt als een kerk, maar wordt vooral gebruikt voor tentoonstellingen.
Zelfs als je weinig over de geschiedenis van Derry weet, en alleen door de stad wandelt, dan komen de verhalen je vanzelf tegemoet. In de vorm van street-art. Zowel binnen als buiten de stadsmuren vind je allerlei kleurrijke muren met straatkunst, die allemaal iets te maken hebben met het verleden. Dat deze muurschilderingen nog steeds relevant zijn is wel af te leiden aan het feit dat we tijdens onze wandeling maar liefst zes verschillende schoolreisjes tegenkomen.
Indrukwekkend is de muur die de slachtoffers van Bloody Sunday laat zien, met de gezichten van jonge jongens en in grote letters het woord ‘Innocent’. Even verderop vind je ook het monument om deze mannen te gedenken, maar het schilderij op de muur is vele malen aangrijpender.
Niet per se heel mooi, maar wel betekenisvol is die van ‘Free Derry’, dat al sinds 1969 hier op de muur prijkt. You are now entering Free Derry. Een verwijzing naar een deel van de stad dat zich autonoom verklaarde, onafhankelijk van de Britse overheid en van de Noord-Ierse autoriteiten. Uiteindelijk werd Free Derry het symbool in de strijd voor burgerrechten. En dan is er nog de muurschildering van Che Guevara, waarvan de betekenis vooral symbolisch is: erkenning voor deze strijd.
Ik zou je zeker aanraden om deze street-art te bekijken. De meeste vind je op loopafstand van elkaar, rondom de Free Derry Corner het Bloody Sunday monument.
Zoek je nog een leuk hotel om te overnachten, kijk dan eens naar het Shipquay Boutique Hotel (midden in het centrum) een hele goede keuze. Fijne, ruime kamers en een super goed ontbijt in het restaurant beneden. Mocht je de pub in willen duiken, dan kan dat, want die zitten hier allemaal om de hoek.
Met de Peace Bridge, de stadsmuren, de Bogside Murals en de Guildhall heb je alle bezienswaardigheden in Londonderry te pakken. Klaar om weer verder te reizen.
Londonderry ligt precies op de grens van Noord-Ierland en Ierland, al merk je helemaal niet dat je de grens over rijdt. Misschien heb je wel de Causeway Coastal Route gereden en rij je weer terug naar Belfast? Of heb je meer tijd om de Wild Atlantic Way te rijden, een spectaculaire route langs de westkust van Ierland met alleen maar verbluffende uitzichten onderweg?
Vanuit deze stad zou ik je zeker aanraden om door te rijden voor een route door Donegal, onder andere naar Malin Head, het noordelijkste puntje van Ierland. Een prachtig kustgebied waar je mooie wandelingen kunt maken. En lees ook hier onze tips voor mooie plekken in het noordwesten van Ierland. Hoe dan ook: Turas maith!