In wijnland Frankrijk kun je schitterende roadtrips door beroemde wijngebieden maken. Vorig jaar reden we in samenwerking met DS Automobiles onder andere in de prachtige Bourgogne, de Chablis regio en de wat zuidelijker gelegen Beaujolais regio. Uitgesproken wijnregio’s waar beroemde wijnen vandaan komen. Iets noordelijker ligt nóg een razend populaire wijnregio: de Champagnestreek. De plek waar misschien wel de beroemdste wijn ter wereld vandaan komt. De Champagnestreek is een prachtige regio die meer dan geschikt is voor een roadtrip. Met steden zoals Reims en Epernay, een bezoek aan wereldberoemde wijnhuizen en het ontdekken van charmante dorpen, wordt dit een hele toffe reis. Wat zijn de leukste plekken in de Champagnestreek? Waar moet je zijn voor de beste champagne? En wat mag je niet missen? Lees rustig verder: ik vertel het je allemaal.
De Champagnestreek is opgedeeld in vier belangrijke regio’s. Voor onze ultieme roadtrip rijden we dwars door deze vier regio’s. Zo vind je in het noorden de Montagne de Reims, bekend van zijn van de krachtige pinot noir-druiven. In de Vallée de la Marne groeit de pinot meunier-druif, vooral bestemd voor de roséchampagne. De Côte des Blancs, ten zuiden van Épernay, heeft weer een kalkrijke bodem die ideaal is voor de chardonnay-druif. En verder naar het zuiden, op de Côte des Bar, is de lichte pinot noir-druif populair. Binnen deze vier regio’s van de Champagnestreek vind je daarnaast talloze microgebieden die allen zorgen dat de wijn een uniek karakter en identiteit krijgt.
De Route Touristique du Champagne is een toeristische route die door de regio speciaal is ontworpen om bezoekers door de mooiste en meest significante delen van de Champagnestreek te leiden. Deze route helpt om minder bekende gebieden, zoals bijvoorbeeld het meest zuidelijke deel van de route en Troyes – de stad die je gaat verrassen -, onder de aandacht te brengen. De Route Touristique du Champagne is wat verwarrend omdat deze eigenlijk uit 7 verschillende route’s bestaat. Die allemaal rijden is nogal een opgave en gaat echt heel veel tijd kosten.
We hebben gekeken naar een alternatieve route waarbij je zoveel mogelijk te zien krijgt van wat de Champagne regio heeft te bieden. Een roadtrip die je in drie dagen kunt rijden, van noord naar zuid met soms wat kleine uitstapjes naar het oosten of westen van de regio. Deze roadtrip combineert een aantal hoogtepunten van de Champagnestreek en biedt je de mogelijkheid om tevens een aantal bekende en minder bekende champagnehuizen te bezoeken.
De totale afstand van deze route bedraagt ongeveer 230 kilometer. Dit maakt het goed haalbaar om deze roadtrip in drie dagen te rijden, inclusief een aantal bezoeken aan de champagnehuizen en het verkennen van wat leuke dorpjes en de bezienswaardigheden in de Champagne.
Voordat je in de auto stapt is goed om iets meer te weten over de drank zelf. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar niet iedere mousserende wijn mag Champagne worden genoemd – en dat door een wet uit 1927. Die omschrijft een gebied van van 34.000 hectare. Alleen wijn die in dit afgebakende gebied in Frankrijk geoogst, verwerkt en geproduceerd is, mag Champagne worden genoemd.
Wijnen die overeenkomen met Champagne zijn bijvoorbeeld Cava (uit Spanje) die gemaakt wordt volgens de traditionele methode (méthode traditionnelle) waarbij de tweede gisting op fles plaatsvindt. Maar er zijn meer landen waar ze overheerlijke ‘bubbles weten te bottelen. Denk hierbij aan Prosecco uit Italië, Sekt in Duitsland en Oostenrijk en niet te vergeten Espumante uit Portugal. Champagne-achtige wijnen die ook vaak een andere productiewijze hebben. Opvallend is dat Franse Crémant, het zusje van Champagne – maar dan gemaakt in andere Franse regio’s zoals de Elzas, Bourgogne en de Loire – bij voorkeur door de erkende Champagnehuizen zeker niet mag worden vergeleken. Het is een onderwerp, dat is wel duidelijk.
Ter bescherming van de originele Champagne is er een beschermde oorsprongsbenaming bedacht: (AOC) Appellation d’Origine Contrôlée. Dat betekent dat alleen mousserende wijn die in de Champagnestreek volgens strikte regels wordt geproduceerd, deze naam mag dragen.
Als je deze roadtrip gaat maken, dan wil je de druiven zien groeien. Daarom is de beste tijd om naar de Champagnestreek te gaan van april/mei tot eind september/begin oktober. En in deze warmere maanden is het ook gewoon heerlijk om in Frankrijk te zijn.
Inmiddels is DS Automobiles onze vaste reisgenoot geworden voor roadtrips door de bekendste wijngebieden van Frankrijk. Champagne en luxury gaan duidelijk hand in hand. Wat dat betreft hadden we ons geen betere en luxe reisgenoot dan de DS 7 E-Tense 4×4 300 Collection Antoine de Saint Exupéry kunnen wensen. Het is een mondvol maar de ‘Franse grand limousine’ is voorzien van alle denkbare luxe en comfort en is echt een genot om mee te rijden.
Onze DS 7 is duidelijk een soort van ‘perfect match’, wat nog maar eens werd bevestigd als we met de Antoine de Saint Exupéry edition pontificaal voor de deur wisten te parkeren bij enkele bekende champagnehuizen. Of we hier toestemming hadden gekregen als we een bekende Amerikaanse auto met een stekker bij ons hadden gehad was het duidelijk een ander verhaal. DS Automobiles is een zeer gewenste gast in deze regio en heeft zeker wat extra deuren voor ons geopend.
Hoewel Épernay wel wordt beschouwd als de ‘hoofdstad van de Champagne’ is Reims toch echt een van de belangrijkste steden in de Champagnestreek, mede omdat hier meerdere prestigieuze champagnehuizen zijn gevestigd. Denk aan grote namen als: Veuve Clicquot, Taittinger en het populaire Pommery. Deze laatste niet alleen vanwege zijn beroemde brut-champagnes, vooral om waarschijnlijk de meest spectaculaire wijnkelders van de Champagne-regio.
Reims is daarbij een belangrijk historisch en cultureel centrum voor de streek. De stad is tevens een belangrijk distributiepunt voor de drank naar de rest van de wereld. Beroemd is de gotische kathedraal van Reims en het Palais du Tau, beide toeristische trekpleisters. In de stad vind je verder een overvloed aan heerlijke restaurantjes en plekken waar je natuurlijk ook kunt genieten van de beroemde bubbles. Hier een dagje verblijven is best wel een aanrader. Misschien is het obligaat om gelijk te kiezen voor een bezoek aan Pommery, maar dit wijnhuis gevestigd in een prachtig kasteel, is echt een must-visit.
▸ Hoteltip: het is best lastig hier een leuk en goed hotel te vinden, maar het Continental Hotel is echt een aanrader. Goede ligging en hele fijne kamers!
Bij Champagne Pommery is alles bijzonder, dat begint al bij de poort naar het kasteel. Hier komen eeuwenoude champagneproductie en hedendaagse kunst samen is een soort van magische setting. Alles wat je niet verwacht bij een champagnehuis ga je hier ontdekken. Een bezoekje is een culturele reis door adembenemende kelders die vol staan met moderne kunst. Dat deze plek, met dank aan Instagram, populair is bij influencers en content creators, ga je zelf ervaren.
Het goede nieuws is dat alle kunstuitingen die je hier ziet, al bestonden voordat Instagram en TikTok waren uitgevonden. Hier rondwandelen is echt een ervaring die je zintuigen prikkelt en een blijvende indruk achterlaat. Champagne lijkt daarmee eerder ondergeschikt waarmee je wel begint te twijfelen waarom dit allemaal zo intens is. De kelders en het kasteel bieden in ieder geval prachtige achtergronden voor foto’s en video’s.
Dat wij ongegeneerd onze DS 7 dan ook maar pal voor de poort hebben geparkeerd is wat makkelijker uit te leggen aan een boze meneer van Pommery. Dit is wat het merk juist wil, gezien worden om nog meer champagneliefhebbers naar deze plek te trekken. Oh, ja voordat we het vergeten, ga vooral Champagne proeven, want die is echt geweldig.
De lastigste keuze deze roadtrip is: welke champagnehuizen wil je bezoeken? In Reims heb je volop keus. Na Pommery hebben wij gekozen voor het vrolijk gekleurde Veuve Clicquot, beroemd om zijn iconische gele (beetje oranje-achtige) etiket en zijn altijd opvallende uitingen. Het champagnehuis werd in 1772 opgericht en wordt vaak geassocieerd met exclusiviteit en luxe, maar blijkt veel minder toegankelijk te zijn dan sommige andere champagnehuizen.
De charme heeft alles te maken met de legendarische Madame Clicquot, die de eerste brut-champagne ter wereld creëerde. En dan mag je best een beetje arrogant zijn. Dat beeld klopt wel, want om hier de kelders te kunnen bezoeken moet je eerst inschrijven om voor een groepstour naar de kelders van Veuve Clicquot en hopen dat er een plekje vrij is. Deze is meestal in de middag. Het deel wat vrij toegankelijk is, oogt vooral commercieel. Je kunt bij Veuve Clicquot op meerdere plekjes buiten gaan zitten om Champagne te proeven of je hebt de optie om wat op te slaan in de shop.
Op de parking, aan de linkerkant van het Champagnehuis, komen we nog wel even een leuke caravan tegen. Hij past prachtig achter onze DS7 maar is helaas niet te huren. Na de bezoeken aan Pommery, Veuve Clicquot en een kort bezoek aan het proeflokaal en tevens de shop van het iets minder bekende Champagne Charles de Cazanove (wel een verrukkelijke champagne) is het tijd om de stad te verlaten en op zoek te gaan naar wat andere bijzondere plekken in de Champagne.
Een klein stukje naar het zuiden via de D944 vind je een bijzondere locatie: de vuurtoren van Verzenay. Of zoals de Fransen hem noemen, Le Phare de Verzenay. Het is misschien wel de meest opmerkelijke bezienswaardigheid in de Champagnestreek in Frankrijk. Je verwacht zo’n vuurtoren natuurlijk aan zee en niet midden tussen de ‘golvende’ wijngaarden van de Montagne de Reims.
De vuurtoren werd in 1909 gebouwd door Joseph Goulet, een champagneproducent, met als doel om op een opvallende manier zijn champagnemerk te promoten. Of hij daarin geslaagd is weten we niet. Na de oorlog was het een bouwval totdat de lokale bevolking hem z’n allure terug wist te geven door er een museum van te maken. Vandaag is het in ieder geval een leuk plekje om even te gaan kijken. Bovenin word je via een stalen wenteltrap beloond op een mooi panoramisch uitzicht over de omliggende wijngaarden. Beneden aan de bar kun je natuurlijk in overvloed Champagne proeven.
Niet ver rijden van de vuurtoren van Verzenay vind je het Faux de Verzy. Hier staan bijzondere bomen in het bos van Verzy wat onderdeel is van het Regionaal Natuurpark Montagne de Reims. Deze bomen hebben nogal verwrongen vormen met gedraaide stammen met kronkelende takken. Zonder bladeren lijken ze uit een sprookje te komen. Maar hartje zomer zijn het meer groene bollen en ogen ze veel minder extreem. Je moet hier nadat je de auto hebt geparkeerd wel even een stukje het bos inlopen om ze te gaan ontdekken. De Faux de Verzy herken je aan lage houten hekken die om de bomen zijn geplaatst. Het bos is prachtig, de bomen ook maar minder opvallend.
Ze hebben eigenlijk helemaal niets met Champagne te maken maar worden toch gezien als een publiekstrekker in de Champagne. Het extraatje is dat je even uit de auto zonder bubbels een heerlijke wandeling kunt maken en dat is tijdens deze roadtrip zeker zo gezond. Vanaf hier gaat de route naar het zuiden.
De Champagnestreek is enorm uitgestrekt. De wijnvelden liggen veel verder uit elkaar dan in andere wijnregio’s. Een stukje overzichtelijker is Epernay, de champagnestad van de gelijknamige regio.
Epernay is met recht de hoofdstad van de Champagne en wereldwijd bekend om de vele champagnehuizen die allemaal aan de beroemde Avenue de Champagne liggen. De enige vraag die je jezelf moet stellen is: ga je overal even een glaasje proeven en hoe lang denk je dat te kunnen volhouden? De Avenue de Champagne is de Avenue van keuzes maken, op tijd wat eten, niet ieder glas helemaal leegdrinken en vooral voor jezelf bijhouden welke champagnes je best wel zou willen kopen om mee naar huis te nemen. Betaal ze, laat ze staan bij de receptie met jouw naam erop en ga ze pas achteraf ophalen. Anders kom je gewoon niet ver. In Epernay doe je immers alles te voet.
Niet schrikken want in deze prachtig brede straat vind je maar liefst 35 Champagnehuizen met als bekende namen Moët & Chandon, een van de meest bekende champagnemerken ter wereld. Wederom Mumm, bekend om zijn kwalitatief hoogwaardige champagne en het iconische Cordon Rouge-label. Jaques Perrier die we ons nog herinneren van een eerder bezoek en De Castellane, een champagnehuis met een opvallende toren en een uitzonderlijk lekkere champagne. Vrijwel achteraan vind je Mercier.
De meeste champagnehuizen bieden rondleidingen en natuurlijk proeverijen aan, zodat je als bezoeker iets meer inzicht krijgt in de champagnemakerij en het rijke verleden van de regio. Epernay heeft wel te maken met groeiende populariteit en is inmiddels ook een toplocatie voor een ‘bruisende’ citytrip vol met bubbels.
▸ Hoteltip: boek een overnachting in het super fijne Hotel Jean Moët in Epernay. In het centrum, dus ideaal als je vooral bubbels wil drinken.
Geen wijnhuis is hetzelfde en dat geldt zeker voor Champagne Mercier. Het is een van de bekendste en meest populaire champagnemerken in Frankrijk en staat bekend om zijn toegankelijke benadering van champagne, nog steeds hoogwaardig maar wel betaalbaar waardoor hun champagnes een breed publiek aanspreken. Het champagnehuis zit in een wat minder aansprekend pand, maar eenmaal binnen val je toch om van verbazing.
Daar loop je tegen het grootste wijnvat ter wereld aan. Bijna ongelofelijk dat dit gigantische wijnvat met een capaciteit van 200.000 flessen champagne is gebouwd in 1889. Dit vat werd tijdens de Wereldtentoonstelling in Parijs tentoongesteld en zorgde voor een enorm succes, wat direct de populariteit van het merk wist te vergroten.
Maar er is meer en we gaan ze niet natellen, maar in de kelders van Champagne Mercier liggen ongeveer 18 miljoen flessen champagne opgeslagen. Deze indrukwekkende kelders strekken zich uit over en 18 kilometer lang gangenstelsel onder de grond en vormen daarmee een van de grootste en meest bezochte champagnekelders in de regio.
Op zo’n 3-daagse roadtrip is er altijd wel een plaatsje of plekje te vinden waar je je gelijk thuis voelt. Voor mij was dat duidelijk Hautvillers, een charmant dorpje op een steenworp afstand van Epernay, wat bekend staat als de ‘wieg van de champagne’. En dat heeft alles te maken met Dom Pierre Pérignon, de benedictijner monnik die in de 17e eeuw belangrijke technieken voor de productie van champagne wist te verfijnen. De Dom zelf woonde en werkte in de Abdij van Hautvillers, een historisch monument dat nu eigendom is van Moët & Chandon. Je kunt hier zijn graf in de abdijkerk bezichtigen. Deze plek bezoeken moet je echt te voet doen want parkeren in Hautvillers is een uitdaging.
Het plaatsje ligt op een heuvel. Vanaf hier heb je uitzicht over de wijngaarden van de Marne-vallei, die bekend staan om hun hoogwaardige druiven voor champagne. Het dorp is onderdeel van het UNESCO-werelderfgoed vanwege zijn culturele en historische betekenis in de champagneproductie. De straatjes zijn schilderachtig met prachtige smeedijzeren uithangborden. Kortom, het is een plaatje.
In en rond Hautvillers zijn diverse champagnehuizen gevestigd, waardoor het dorp ook een populaire stop op de champagneroute rond Épernay. Hier lunchen op het dorpsplein is regelrechte aanrader.
Leuke tips om te bezoeken:
Deze roadtrip laat je in tegenstelling tot onze gebruikelijke aanpak vrij in de keuze, hoever je wilt doorrijden naar het meest zuidelijke deel van de Champagne waar je o.a. de Coté des Bars gaat vinden. Zo is er bijvoorbeeld de keuze om even een uitstapje te maken naar het Lac du Der, een van de grootste kunstmatige meren van Europa in de Champagne-Ardenne. Oorspronkelijk aangelegd om overstromingen van de Seine te voorkomen en vandaag een populaire bestemming voor natuurliefhebbers en watersporters.
Onze route gaat via Chalons en Champagne, een leuke plaats om even rond te wandelen en te lunchen, Virtry le Francois aan de rivier de Marne, het bovengenoemde Lac du Der, Bar sur Aube bekend om zijn historische champagnebeurzen en gelegen in een van de subregio’s van de Champagne, Essoyes bekend als de plek waar de impressionistische schilder Renoir verbleef en als eindbestemming Troyes.
In het zuiden van de Champagne in de Franse regio Grand Est ligt Troyes, een verborgen pareltje waarvan het oude centrum vol staat met prachtige middeleeuwse vakwerkhuizen, geplaveide straatjes, gotische kathedralen en gezellige pleintjes. Dit centrum, heeft vanuit de lucht de vorm van een champagnekurk, en is een unieke mix van geschiedenis, kunst en gastronomie, en tevens een populaire bestemming voor liefhebbers van cultuur en Franse charme. Het leukste straatje is de Ruelle des Chats waar de huizen zo dicht bij elkaar staan dat katten van dak naar dak kunnen springen. Het fotogenieke steegje neemt je echt naar de middeleeuwen.
Wat je echter niet verwacht is dat Troyes daarnaast bekend staat als de outletstad in Frankrijk. Gelukkig vind je in het historische stadscentrum voornamelijk boetieks, speciaalzaken en traditionele winkels, met slechts een beperkt aantal outletwinkels. De grote outletcentra vind je aan de rand van de stad, zoals McArthurGlen Troyes en Marques Avenue Troyes.
Troyes is een ideale toegangspoort tot de Champagne-regio vanuit het zuiden. Rond Troyes, vooral in de Aube (de zuidelijke Champagnestreek waar Troyes ligt), bevinden zich veel gerenommeerde, vaak kleinschalige champagnehuizen. In de stad zelf Troyes vind je wel wijnbars en gespecialiseerde winkels waar je champagnes uit de regio kunt proeven en kopen.
▸ Hoteltip: wil je in Troyes blijven overnachten, dan zou ik kiezen voor het fijne Mercure Troyes Centre. Mooie kamers en midden in het centrum!
Essoyes is wat ze noemen een charmant dorpje in de Champagne-Ardenne regio, en ligt op onze route naar Troyes. Het dorpje bekend staat als het ‘dorp van Renoir’. Dit schilderachtige plekje was de favoriete verblijfplaats van de beroemde schilder Pierre-Auguste Renoir. Het ligt aan de rivier de Ource en wordt omgeven door wijngaarden en bossen, een landschap dat Renoir veelvuldig inspireerde en dat Essoyes zijn bijzondere sfeer geeft.
Hier kun je het huis van de familie Renoir bezoeken en zijn atelier bekijken. Midden in het dorp staat een bronzen standbeeld van Renoir, gemaakt door zijn zoon Jean, als eerbetoon aan zijn vader. Verder is er een centrum waar een uitgebreide tentoonstelling over zijn leven en werk is te vinden.
Essoyes trekt veel kunstenaars en kunstliefhebbers, met regelmatig georganiseerde culturele evenementen, kunsttentoonstellingen en workshops die de artistieke geest van het dorp levend houden. Het is echt een unieke bestemming waar kunst, geschiedenis en natuur samenkomen. Heerlijk voor een tussenstop zonder Champagne maar wel aantrekkelijk voor bewonderaars van impressionistische kunst.
Advies: auto aan de kant en maak tijd voor een heerlijke wandeling.
In de Champagnestreek kun je je moeiteloos een volle week vermaken, als je wat meer de tijd neemt om deze route te rijden. En dat zou ik ook zeker doen, want champagne is té lekker en deze streek té mooi om haast te hebben.