Kamperen is leuk, maar wildkamperen is de overtreffende trap. Je bent volledig één met de natuur, gaat helemaal back to basic. Het is een unieke ervaring voor die iedereen die gek is op de natuur. Er is eigenlijk maar één probleem: het mag niet overal.
Wildkamperen is in feite al precies wat het woord zegt: kamperen, maar dan in het wild. Dus op plekken die niet per definitie voor kamperen bedoeld zijn. In het bos, op de heide, in de bergen en ga zo maar door. Ga je wildkamperen, dan accepteer je dat je geen faciliteiten hebt die je enige vorm van luxe kunnen bieden. Het is de meest basic vorm van kamperen, zonder elektriciteit of sanitair. Het heeft ook veel voordelen, want de rust om je heen is een verademing. Door op deze manier een (of een paar nachten) in de natuur door te brengen, ga je de kleine dingen in het leven meer waarderen. Er is wat mij betreft geen betere manier van ontspanning te bedenken.
In Nederland is wildkamperen verboden. Maar Staatbosbeheer begrijpt gelukkig wel hoe aantrekkelijk het klinkt en heeft dus een oplossing bedacht: paalkamperen. Dat wil zeggen dat je mag kamperen in het wild zolang je maar binnen tien meter van een bepaalde paal blijft. Deze palen staan op verschillende plaatsen in Nederland, ook in en rondom de mooiste natuurgebieden die we hebben. Check wel de website van Staatsbosbeheer voor vertrek, want er komen nogal eens locaties bij en valen locaties af waar je in Nederland kunt paalkamperen. Hoe leuk dat paalkamperen ook klinkt, toch is er wel een nadeel: je bent wellicht niet de enige wildkampeerder en dus kan het gebeuren dat er meerdere tentjes rondom een bepaalde paal staan. Dat is misschien niet helemaal zoals je het voor ogen had, maar het is in Nederland wel de beste optie die je hebt. Het is overigens niet de bedoeling dat je hier oneindig lang blijft: je mag er maximaal 72 uur doorbrengen.
Heb je zin in een avontuur en rustgevend avontuur buiten onze landgrenzen, dan is het goed om eerst te kijken naar de plekken waar het is toegestaan. Want waar mag je wildkamperen in Europa? Er zijn gelukkig een hoop landen waar dat is toegestaan. Soms mag het op bepaalde plaatsen, maar soms mag het simpelweg overal. En soms is het ook een beetje vaag, wat nu wel en niet mag. Je kunt het daarom het beste altijd even checken voor je van plan bent ergens een tentje op te slaan. In landen zoals Duitsland, Italië, Luxemburg en Slovenië is het net als bij ons formeel verboden. Maar hoe omslagtig het ook klinkt; ook daar zijn plekken te vinden waar het onder bepaalde voorwaarden wel kan. Uiteraard geldt voor wildkamperen – ongeacht het land of de plek: doe het alleen met respect voor de natuur en laat er niets achter, tenzij het ook in de natuur hoort.
Ben je op zoek naar de mooiste plekken in Europa om te wildkamperen, dan heb ik ze voor je op een rij gezet. Dus neem je tentje mee en maak je klaar voor onvergetelijke overnachtingen in de vrije natuur! Hier moet je zijn.
Bij onze zuiderburen klinkt alles net wat leuker. Paalkampeerplaatsen heten in België bivakzones. Helemaal in het wild mag kamperen niet, maar wel rondom deze palen. En daar hebben ze er een stuk of vijftig van, verspreid door heel België. Je mag er ‘bivakkeren’ zolang je het discreet doet en maximaal twee nachten blijft. Een aanrader is de Belgische Ardennen, het is qua natuur het beste wat België ons te bieden heeft. Daar zijn een viertal bivakzones te vinden. Met een beetje geluk ben je er helemaal alleen. En het voordeel van wildkamperen in België is dat je helemaal niet zo ver hoeft te rijden voor je avontuur begint.
▸ Meer info over de bivakzones in België vind je hier.
In Schotland geldt het principe van ‘freedom to roam’. Dat wil zeggen dat je in Schotland overal mag wildkamperen. Zolang je niets anders mee naar huis neemt dan foto’s en een mooie ervaring, vinden de Schotten het allemaal prima. Ben je van plan in de buurt van een huis te overnachten, vraag dan wel even of de eigenaar het ook goed vindt, dat is wel zo netjes. Ga voor de ruige Highlands, daar is de natuur het mooist van heel Schotland. Wist je trouwens dat Schotland is uitgeroepen tot het mooiste land ter wereld? Een mooier land voor een kampeeravontuur ga je dus niet snel vinden.
Zolang je boven de boomgrens blijft is wildkamperen in Zwitserland toegestaan – tenzij anders staat aangegeven. In natuurparken mag het bijvoorbeeld weer niet, en ook niet in de buurt van berghutten. En je mag overigens ook maar één nacht blijven. Het is in Zwitserland dus een kwestie van je tentje iedere nacht verplaatsen. Maar dat is hier zeker geen straf. In Zwitserland maakt het overigens verder niet uit waar je kampeert, de Zwitserse Alpen zijn namelijk één groot natuurparadijs!
De ultieme plek om in het wild te kamperen in Zwitserland? Zermatt natuurlijk, zodat je wakker wordt met uitzicht op de Matterhorn!
De Fransen zijn vrij tolerant als het gaat om wildkampeerders. Ze noemen het alleen anders. Bivakkeren mag in Frankrijk onder de voorwaarde dat je geen overlast veroorzaakt en geen schade aan de natuur toebrengt. Niet alleen met een tent, maar ook met een caravan zijn er volop mogelijkheden, al zijn er wel een paar regels. Wildkamperen – of in Frankrijk dus bivakkeren – mag alleen na 19.00 uur en voor 09.00 uur. Je kunt dus niet al ’s middags je tentje opzetten en uitslapen is er dus ook niet bij. Wil je in een tentje slapen, dan moet je ook op een uur lopen van de weg verblijven. Een enigszins vaag begrip, want de afstand die hoort bij ‘een uur lopen’ verschilt per persoon. In beschermde natuurgebieden en op het strand is het overigens niet toegestaan. De mooiste regio in Frankrijk is de Alpen. Wakker worden met uitzicht op bergtoppen van boven de drieduizend meter is onbeschrijflijk mooi.
Misschien gek om drie landen onder één kopje te hangen, maar in Noorwegen, Zweden en Finland geldt hetzelfde. Wildkamperen is in deze landen toegestaan zolang je minimaal 150 meter bij bebouwing vandaan blijft en de natuur met respect behandelt. Het allemansrecht noemen de Scandinaviërs dat. En je mag er alleen voetstappen achterlaten, maar dat geldt eigenlijk voor iedere denkbare plek op aarde. Dat maakt deze landen tot het paradijs voor wildkampeerders, want je kunt letterlijk gaan en staan waar je wilt. Of je nu gaat voor de Noorse fjorden, de Zweedse meren of Finse laagland, hier zul je in ieder geval helemaal tot rust komen.
In de bossen van Oostenrijk is wildkamperen niet toegestaan, maar zodra je boven de boomgrens komt mag het op een aantal plaatsen wel. Het is enigszins vergelijkbaar met de regels in Zwitserland. Al is Oostenrijk er een beetje vaag over, want niet in iedere deelstaat gelden dezelfde regels. Je kunt het het beste checken op de plek waar je van plan bent om te gaan overnachten, want wie een poging onderneemt om de regels per deelstaat onder elkaar te zetten, raakt verstrikt in een net van regels en uitzonderingen. De deelstaat Stiermarken is er dan nog het duidelijkst in: boven de boomgrens mag het. En laat Stiermarken nu ook nog eens een van de mooiste delen van Oostenrijk zijn.
IJsland is sowieso een ultieme natuurbestemming; er wonen zo weinig mensen op dit stukje aarde dat je je al vrij snel één met de natuur voelt. Wildkamperen is niet echt makkelijk in IJsland, maar het maakt je reis hier wel weer even net wat leuker. Goed om te weten: campings zijn er volop en daar is het nooit echt druk. Dus wil je een klein beetje luxe van sanitair en elektriciteit dat is dat een goede optie. Maar ga je voor het échte avontuur dan zijn er mogelijkheden. Met een tentje mag je in de vrije natuur overnachten, al moet je binnen 24 uur weer weg zijn. Je mag ook niet met meer dan drie tentjes bij elkaar staan. En je bent altijd verplicht om de landeigenaar te informeren naar de mogelijkheden. Probeer de Golden Circle te vermijden, dat is de meest populaire route voor roadtrippers en daar wil je niet zijn. Het noordoosten van IJsland is ongerept, puur en bijna deels verlaten. Een betere plek om te kamperen ga je niet vinden!
Neem niet te veel mee. Wildkamperen ervaar je eigenlijk het allerbeste als je écht terug naar de basis gaat. Een tentje, een matje en een slaapzak. Weinig comfort en alleen maar rust om je heen. Dat is precies zoals het bedoeld is. Het leukste is dus om iedere andere vorm van comfort en entertainment thuis te laten. Ga zeker niet liggen Netflixen in je tentje, maar luister naar geluiden uit de vrije natuur.
Hoewel je zo min mogelijk mee moet nemen, is het wel van belang dat je voor kwalitatief goede spullen gaat. Een waterdichte tent, een warme slaapzak en een regen- en winddichte jas behoren tot je basisuitrusting. Ga daarvoor naar de betere outdoorwinkels. Investeren in materiaal is geen overbodige luxe. En vergeet niet dat de rest van de reis je weinig gaat kosten; wildkamperen is immers gratis.
Heb je het nog nooit gedaan en ben je van plan om Europa in te trekken, dan zou ik je aanrader om eens een nachtje te gaan proefslapen. Zorg voor goede slaapmatten en ga paalkamperen in de Biesbosch bijvoorbeeld. Dan kun je je materiaal uitproberen, maar ook meteen zien of jij en wildkamperen een goede match zijn.
Waarschijnlijk overbodig om te zeggen, maar wees lief voor de natuur. Het geeft ons zoveel moois, dat je daar geen misbruik van moet maken. Laat niets achter en neem niets mee. Laat je overnachtingsplek achter zoals het was. Pas dan is je wildkampeeravontuur geslaagd.